Πέμπτη 31 Μαρτίου 2016

Όπλο κατά του διαβόλου

Ο άγιος Νεκτάριος στην κατακλείδα του σπουδαιότατου αυτού έργου, παραθέτει αποσπάσματα από τους λόγους και την εμπειρία των αγίων, που «βοούν και λένε», πώς ο Σταυρός είναι μέγα όπλο κατά του διαβόλου.
Η φήμη του Μ. Αντωνίου είχε διαδοθεί παντού. Έφθασε και στ' αυτιά μερικών φιλοσόφων ειδωλολατρών, που κορόιδευαν την πίστη μας και τον Σταυρό μας. Οι φιλόσοφοι επισκέφθηκαν τον Μ. Αντώνιο. Τον προκαλούσαν να τους πει κάτι για τη πίστη μας (πού χλεύαζαν...). Εκείνη την ήμερα είχαν φέρει στον Μ. Αντώνιο μερικούς δαιμονισμένους για να τους θεραπεύσει. Ο άγιος τους φέρνει μπροστά στους ειδωλολάτρες φιλοσόφους. Ελέγχει τους φιλοσόφους για την αμάθεια τους, και τους λέει προκαλώντας τους:
Ορίστε! εδώ μπροστά μας είναι άνθρωποι δαιμονισμένοι. Κάντε τους καλά με την ιδεολογία σας και με τα είδωλα σας. Μπορείτε; Άν όχι, πάψτε πια να υπερασπίζεσθε την φιλοσοφία σας, και να πολεμείτε την πίστη μας. Δείτε τη δύναμη του Σταυρού.
Ο όσιος έκανε προσευχή, «σταύρωσε» τρεις φορές τους δαιμονισμένους, τα δαιμόνια βγήκαν, και οι άνθρωποι έγιναν καλά.
Οι φιλόσοφοι θαύμασαν τον Μ. Αντώνιο. Την σοφία του, και τη δύναμή του.
Μην απορείτε γι' αυτό (τους λέει). Δεν το κάναμε εμείς, αλλ' ο Χριστός, πού εμείς πιστεύομε.
Επειδή ο Σταυρός είναι όπλο κατά του διαβόλου, και επειδή ο διάβολος τρέχει συνεχώς ανάμεσαά μας σα λιοντάρι αγριεμένο, γι' αυτό οι άγιοι πατέρες μας συμβουλεύουν να είμαστε πάντοτε οπλισμένοι.
Στο βιβλίο του αγίου Νεκταρίου διαβάζομε (σελ. 36-43):
Σφράγισε (σταύρωσε) το μέτωπο σου (λέει ο άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων). Να δουν οι δαίμονες τον σταυρό και να φύγουν μακρυά σου τρομοκρατημένοι! Κάνε τον σταυρό σου και όταν: τρως, πίνεις, κάθεσαι, ξαπλώνεις, σηκώνεσαι, ομιλείς, περπατάς, παντού και πάντοτε και για όλα (Κατήχηση ΙΕ).
Πριν αφήσεις την πόρτα του σπιτιού σου (λέει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος) κάνε τον σταυρό σου και πες: «Αποτάσσομαι σοι σατανά, και τη πομπή σου, και τη λατρεία σου και συντάσσομαι σοι Χριστέ». Ποτέ μη βγεις από το σπίτι σου χωρίς αυτά τα λόγια. Αυτά θα είναι για σένα ράβδος, όπλο, πύργος ακαταμάχητος. Έτσι: Όχι μόνο άνθρωποι δεν θα μπορέσουν να σε βλάψουν, άλλ' ούτε κι' αυτός ο διάβολος! (εις Ανδριάντας, λόγος ΚΑ').

Απόσμασμα από το βιβλίο Ο Σταυρός, Αγίου Νεκταρίου Μητροπολίτου Πενταπόλεως

Πηγή: http://www.orthmad.gr/

Τετάρτη 30 Μαρτίου 2016

Χαμένοι στην πληροφορία...

Ο σύγχρονος άνθρωπος έχει απεριόριστη πρόσβαση σε κάθε είδους πληροφορία: Ειδήσεις στα ραδιόφωνα κάθε μία ώρα, συνεχής ενημέρωση ιστοσελίδων και blogs, τουλάχιστον τρία δελτία ειδήσεων στους τηλεοπτικούς σταθμούς, μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, updates στο Facebook.
Σύμφωνα με αμερικάνικη επιστημονική έρευνα που διεξήγαγε το Πανεπιστήμιο Σαν Ντιέγκο της Καλιφόρνιας, οι πληροφορίες που λαμβάνει καθημερινά ο ανθρώπινος εγκέφαλος μπορούν να προκαλέσουν υπερφόρτωση ακόμα και σε φορητό ηλεκτρονικό υπολογιστή μέσα σε μία εβδομάδα. Ο υπεύθυνος της έρευνας εκτιμά ότι οι άνθρωποι κατακλύζονται κάθε μέρα με όγκο πληροφοριών ισοδύναμο με 34 Gigabytes.
Όπως σχολίασε ο αμερικανός ψυχίατρος Edward Halowell, «ποτέ στην ανθρώπινη ιστορία οι εγκέφαλοί μας δεν είχαν να επεξεργαστούν τόσες πολλές πληροφορίες όσες σήμερα. Έχουμε πια μια γενιά ανθρώπων που περνάνε τόσες ώρες μπροστά σε μια οθόνη υπολογιστή ή σε ένα κινητό, ώστε χάνουν την ικανότητα να σκέφτονται και να αισθάνονται». Ίσως οδηγούμαστε, λοιπόν, σε ένα νέο τύπο ανθρώπου, περισσότερο κυνικό και απαθή, και με αδυναμία στην ικανότητα βαθύτερων πνευματικών λειτουργιών.
Στην πραγματικότητα, πρόκειται για ένα μηχανισμό αυτοπροστασίας του «σκληρού μας δίσκου» για να γλιτώσει το βραχυκύκλωμα, όπως λένε οι ειδικοί. Επειδή αδυνατούμε να επεξεργαστούμε τον όγκο των δεδομένων, τα κρίνουμε επιφανειακά και γινόμαστε κυνικότεροι. Αυτό, βέβαια, έχει ως αποτέλεσμα τη σταδιακή αλλαγή της νοοτροπίας μας. Και επιδρά ήδη στην καθημερινή μας ζωή, στις διαπροσωπικές μας σχέσεις και δραστηριότητες.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η συνήθεια πολλών ανθρώπων σήμερα να καυχώνται για το μεγάλο αριθμό «φίλων» που έχουν κάνει μέσω των ιστοχώρων κοινωνικής δικτύωσης. Ωστόσο, πρόσφατη επιστημονική έρευνα αποκάλυψε ότι ο μέσος άνθρωπος μπορεί να διαχειριστεί, κατά τη διάρκεια όλης της ζωής του, περίπου 1000 γνωριμίες! Δηλαδή να αναπτύξει μια αληθινή ανθρώπινη σχέση –πρόσωπο με πρόσωπο- βαθύτερη ή επιφανειακότερη. Η επαφή με περισσότερους από χίλιους ανθρώπους, και μάλιστα σε σύντομο χρονικό διάστημα, υποχρεώνει τον ανθρώπινο εγκέφαλο να αντιμετωπίζει τους… «υπεράριθμους» όχι ως ανθρώπινα πρόσωπα, αλλά ως «πληροφοριακά-χρηστικά αντικείμενα»!

Πορίσματα Επιστημονικών Μελετών
Ύστερα από μελέτες, βασιζόμενες στην πλαστικότητα του εγκεφάλου, η νευρολόγος Σούζαν Γκρίνφιλντ, διευθύντρια του Βασιλικού Ινστιτούτου της Μεγάλης Βρετανίας,  καταλήγει: «Προβλέπω ότι θα έχουμε δραματικές επιδράσεις στον ανθρώπινο εγκέφαλο τον επόμενο αιώνα… Το ρίσκο μεγαλώνει καθώς οι νέες γενιές μπερδεύουν τα δεδομένα με τη γνώση. Πολιορκούμενοι από τις πληροφορίες, ειδικά του Διαδικτύου, οι νέοι και χωρίς εμπειρίες ζωής άνθρωποι, δυσκολεύονται να κατασκευάσουν φίλτρα επεξεργασίας τόσων πόλλων δεδομένων. Παραδίδονται σ’ αυτά χωρίς να έχουν αναπτύξει ένα μηχανισμό διαχείρισής τους… Το να μαθαίνεις πληροφορίες, δεν σε κάνει σοφό. Το κλειδί είναι να μπορείς να τις συνδέεις μεταξύ τους, εστιάζοντας σε μια θεωρία ή σε μια ιδέα».
Παρόμοιες παρατηρήσεις κάνει και ο μεγάλος διανοητής της επικοινωνίας Νιλ Πόστμαν: «Έχουμε κορεσθεί από πληροφορία, πνιγόμαστε μέσα σ’ αυτή, δεν την ελέγχουμε και δεν ξέρουμε τι να κάνουμε μ’ αυτή… Δεν ξέρουμε πώς να φιλτράρουμε αυτή την πλημμύρα πληροφοριών, δεν ξέρουμε πώς να τη μειώσουμε, δεν ξέρουμε πώς να τη χρησιμοποιήσουμε. Πάσχουμε από ένα είδος πολιτιστικού AIDS.
Μέσα σ’ αυτήν την κατάσταση έρχεται και ο υπολογιστής… Ο υπολογιστής και η πληροφορία του δεν μπορούν να μας απαντήσουν στα θεμελιώδη ερωτήματα, σ’ αυτά που πρέπει να απαντήσουμε για να δώσουμε νόημα στη ζωή μας και να την κάνουμε πιο ανθρώπινη. Ο υπολογιστής δεν μπορεί να μας παράσχει ένα οργανωμένο ηθικό πλαίσιο. Δεν μπορεί να μας πει ποιες ερωτήσεις αξίζει να υποβάλλουμε. Δεν μπορεί να μας προσφέρει τα μέσα να κατανοήσουμε για ποιον λόγο βρισκόμαστε εδώ, ή γιατί πολεμάμε ο ένας τον άλλο, ή γιατί φθίνει τόσο συχνά η ευπρέπεια – ειδικά τώρα που την χρειαζόμαστε περισσότερο. Ο υπολογιστής, κατά κάποιο τρόπο, είναι ένα εκπληκτικό παιχνίδι που μας αποσπά από όλα εκείνα τα οποία πρέπει να αντιμετωπίσουμε: το πνευματικό κενό, τη γνώση του εαυτού μας, τις χρήσιμες πληροφορίες για το παρελθόν και το μέλλον μας…»
Οι επιπτώσεις στην υγεία μας δεν είναι αμελητέες. Ο Angelo Alonso, καθηγητής Ιατρικής Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Οχάιο σχολιάζει: «Το σύστημα υγείας αντιμετωπίζει έναν πληθυσμό απευαισθητοποιημένο σε μεγάλο βαθμό, τμήματα του οποίου έχουν ακινητοποιηθεί από το φόβο, τα διλήμματα και τη σύγχυση. Όταν δεν υπάρχει μία σαφής μέθοδος για να βελτιώσεις τη ζωή σου, θα επιλέξεις αυτό που κυρίως προτείνεται από τα μέσα: fast food, υλικό καταναλωτισμό και απάθεια».
Στην ίδια κατεύθυνση κινούνται και οι έρευνες στην Ψυχολογία. Η Καθηγήτρια Ψυχολογίας κ. Φωτεινή Τσαλίκογλου γράφει χαρακτηριστικά: «Στην εποχή της υπερφόρτωσης και του βομβαρδισμού των πληροφοριών αδυνατούμε να αποτυπώσουμε, να κατατάξουμε, να αξιολογήσουμε. Μπορεί να γινόμαστε πιο ενήμεροι, όμως είναι μια κούφια, άδεια ενημέρωση. Της λείπει η αξιολόγηση. Η ιεράρχηση. Η δυνατότητα να ξεχωρίσεις το ουσιώδες από το επουσιώδες.
Το συναίσθημα καταβροχθίζεται από την υπερπληροφόρηση. Στο τέλος όλα τα ερεθίσματα καταλήγουν να είναι ουδέτερα και οι καταναλωτές τους απαθείς χρήστες νεκρωμένων από κραδασμούς πληροφορίων: Σαν χορτασμένα, αποχαυνωμένα βρέφη που από το πολύ και συνεχές μπούκωμα μιας ετοιμοπαράδοτης τροφής έχουν χάσει τη δυνατότητα της δικής τους αναζήτησης».
Οι επιπτώσεις στην πνευματική μας ζωή
Η υπερπληροφόρηση προκαλεί σύγχυση. Το σημαντικό χάνεται στο ασήμαντο, το χρήσιμο εξαφανίζεται μέσα στο πλήθος των άχρηστων πληροφοριών και έτσι αμβλύνεται η ικανότητα του δέκτη να κρίνει και να επιλέγει. Είναι φυσικό κι επόμενο και τα μηνύματα της Εκκλησίας να «φθείρονται» ή και να μη φτάνουν ποτέ στον προορισμό τους. «Πνίγονται» και παρασύρονται από την ασταμάτητη καταιγίδα των πληροφοριών, με αποτέλεσμα οι δέκτες τους καθόλου να μη τα εσωτερικεύουν.
Ωστόσο, όπως διαφαίνεται από τα συμπεράσματα των επιστημονικών ερευνών, οι άνθρωποι που έχουν συγκεκριμένη πίστη και κοσμοθεωρία είναι λιγότερο εκτεθειμένοι στους κινδύνους της υπερπληροφόρησης. Είναι ευκολότερο γι’ αυτούς να τη δαμάσουν, να την περιορίσουν και να στρέψουν το ενδιαφέρον τους εκεί που οι ίδιοι θα επιλέξουν.
Μπορεί στις μέρες μας αυτά που προσπαθούν να μας αποσπάσουν από τον ουράνιο προορισμό μας να είναι περισσότερα από κάθε άλλη εποχή, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι οι λόγοι των αγίων Πατέρων δεν έχουν την ανάλογη εφαρμογή τους στην περίπτωσή μας. Γι’ αυτό, στο σημείο αυτό θα δώσουμε το λόγο στον άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη:
«Οι περιττές υποθέσεις προξενούν πολλά κακά, γιατί είναι εκείνα τα αγκάθια, τα οποία, όπως λέει ο Κύριος, καταπνίγουν το σπόρο των θείων λόγων και εμπνεύσεων και εμποδίζουν ή να μη γίνεται καθόλου το καλό και η αρετή, ή να γίνεται με κακό τρόπο» (Λουκ. η΄ 14). Αυτοί οι πολύδουλοι, αν έχουν να πάνε στην ακολουθία, ή στη διδαχή ή αν θέλουν να διαβάσουν κανένα ψυχωφελές βιβλίο, ή αν θέλουν να μεταλάβουν συχνά τα θεία μυστήρια, δεν έχουν ποτέ καιρό. Από τη μία υπόθεση έρχονται στην άλλη και δε βρίσκουν τρόπο ποτέ να γλυτώσουν από τη μία δουλειά, χωρίς να παγιδευθούν σε άλλη.
Με αυτή την τέχνη ο διάβολος κρατά αιχμαλωτισμένους εκείνους που θέλουν να βγουν κάποτε από τα χέρια του, αλλά δε βρίσκουν το δρόμο, διότι ο πονηρός και πανούργος τούς κάνει αυτό που έκανε ο Φαραώ με τους Εβραίους, όταν αυτοί σχεδίαζαν να πάνε να θυσιάσουν στο Θεό στην έρημο. Δηλαδή, τους επιβαρύνει με νέες και μεγαλύτερες υποθέσεις και μέριμνες, για να μην έχουν καιρό όχι να κάνουν το καλό, αλλά ούτε καν να το στοχαστούν: «δεν έχουν δουλειές, και γι’ αυτό φωνάζουν και λένε “ας σηκωθούμε και ας θυσιάσουμε στο Θεό μας”, ας πληθυνθούν οι εργασίες των ανθρώπων αυτών και ας μεριμνούν για αυτες και όχι να μεριμνούν για αυτά τα ανόητα λόγια» (Εξοδ. ε΄ 8)».

Πηγή: http://www.xfd.gr/

Τρίτη 29 Μαρτίου 2016

Η θεραπευτική του φόβου

Ο φόβος και οι καταστάσεις που συνδέονται ενδεχομένως μ' αυτόν, όπως η δειλία, η ανησυχία, το άγχος, η αγωνία, η φο­βία, έχουν ουσιαστική σχέση, όπως είδαμε, με την προσκόλ­ληση στα αισθητά αγαθά. Δεν είναι λοιπόν δυνατόν να θερα­πευτεί ο άνθρωπος απ’ αυτόν παρά μόνο αν (απο)χωριστεί από τον κόσμο τούτο (Πρβλ. ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ, Ομιλία-ανδριάντες), αν αποθέσει όλη του τη μέριμνα στο Θεό, με σταθερή την ελπίδα, ότι μέσω της Πρόνοιάς Του, θα φροντίσει για όλες του τις ανάγκες.
Αυτό διδάσκει και ο ίδιος ο Χριστός: «Μη ουν μεριμνήσητε λέγοντες, τι φάγωμεν ή τι πίωμεν ή τι περιβαλώμεθα; πάντα γάρ ταύτα τα έθνη επιζη­τεί· οίδε γαρ ο Πατήρ ημών ο ουράνιος ότι χρήζετε τούτων απάντων. Ζητείτε δε πρώτον την Βασιλείαν του Θεού και την δικαιοσύνην Αυτού, και ταύτα πάντα προστεθήσεται υμίν. Μή ουν μερμνήσητε εις την αύριον» (Ματθ. 6, 31-34). Στην ίδια προοπτική ο Αγιος Ισαάκ ο Σύρος συμβουλεύει: «Εάν πιστεύης, ότι ο Θεός πρόνοιάν σου ποιήται, τί μεριμνάς και φροντίζεις περί προσκαίρων, και των της σαρκός σου χρειών; Επίρριψον επί Κύριον την μέριμνάν σου, και Αυτός σε διαθρέψει. Και ου μη πτοηθής πτόησιν επερχομένην σοι», «έγγισον, φησίν, εις το ελπίσας εις εμέ, και αναπαύη εκ του έργου και του φόβου».
Η έλλειψη πίστης είναι, όπως είδαμε, η πρώτη πηγή του φόβου· αυτός υπάρχει λοιπόν σε καταστολή στην ψυχή του ανθρώπου κατά το μέτρο της πίστης του στο Θεό. Μόνη της η πίστη δεν απελευθερώνει τον άνθρωπο από το φόβο· ο Θεός είναι εκείνος που απαντώντας στην πίστη του, του προσφέρει τη βοήθειά Του και την αρωγή Του.
Ο άνθρωπος οφείλει να ζητήσει τη βοήθεια τούτη μέσω της προσευχής, με την πίστη ότι ο Θεός μπορεί να του την πα­ράσχει και με την ελπίδα ότι θα του την προσφέρει. Πρέπει να σημειωθεί ότι το πιο δραστικό και αποτελεσματικό φάρ­μακο είναι η «προσευχή του Ιησού» που στρέφεται εναντίον του φόβου και όλων των συγγενών παθών (δειλίας, τρόμου, άγχους, αγωνίας).
Η καρδιακή προσευχή δίνει πραγματικά τη δυνατότητα στον άνθρωπο να παραμένει μόνιμα ενωμένος με το Θεό και ν' αποκομίζει διαρκώς οφέλη από τη βοήθειά Του· οπότε πλέον καμιά αιτία φόβου δεν μπορεί να τον αιφνιδιάζει. Όσο μάλιστα η προ­σευχή του είναι καθαρότερη, τόσο λιγότερο βιώνει ο άνθρω­πος το φόβο. Η εξαφάνιση του φόβου και των συναφών παθών προκύπτει στην περίπτωση τούτη ως αποτέλεσμα της συνεχούς παρου­σίας της θείας δύναμης στον άνθρωπο χάρη στην αδιάλειπτη προσευχή.
Αντίστοιχα, η θεραπευτική του φόβου προϋποθέτει την απάρνηση του ιδίου θελήματος εκ μέρους του ανθρώπου και την ταπεινόφρονα συμπεριφορά. Ο φόβος, όπως είδαμε, συνδέεται με την υπερηφανία· όσο περισσότερο ο άνθρωπος εμπιστεύεται τις δυνάμεις του, τόσο υποδουλώνεται στο συγκεκριμένο πάθος. Για να καταφέρει να το νικήσει με τη δύ­ναμη του Θεού, για να πάρει τη δύναμη αυτή και να την κρα­τήσει, ο άνθρωπος οφείλει ν' απαρνηθεί τον εαυτό του, ν' αναγνωρίσει την ανεπάρκειά του, αλλιώς η ενέργεια του Θε­ού δεν θα μπορέσει να βρεί πεδίο δράσης μέσα του.
Ο άνθρωπος είναι δυνατόν να νικήσει το φόβο και με την αγάπη, η οποία τον εκδιώκει, σύμφωνα με το λόγο του Αγίου Αποστόλου Ιωάννου: «Φόβος ουκ έστιν εν τη αγάπη αλλά η τελεία αγάπη έξω βάλλει τον φόβον» (Α' Ιωάν. 4, 18). Μετά τη διαπίστωση ότι «κατά το μέτρον της ελλείψεως [της αγά­πης], ενυπάρχει φόβος», ο Αγιος Ιωάννης Σιναΐτης διδά­σκει σε συμφωνία με τον Αγιο Ιωάννη ότι «ο φόβου χωρίς, αγάπης πεπλήρωται» (Κλίμαξ). Αυτό έχει εφαρμογή στην αγάπη προς τον πλησίον: όποιος αγαπά τον αδελφό του δεν τον φοβάται πλέον. Αφορά όμως ουσιαστικότερα την προς τον Θεό αγάπη που αποκλείει όλες τις μορφές του εγκόσμιου φό­βου και ιδιαίτερα το φόβο του θανάτου, που συχνά βρίσκεται στην κορυφαία θέση (Πρβλ. ΙΣΑΑΚ ΣΥΡΟΣ, Λόγος). Μέσω της αγάπης του Θεού, ο άνθρω­πος δέχεται «δύναμιν τινά πεποιθήσεως», που νικά κάθε φό­βο (Πρβλ. ΙΣΑΑΚ ΣΥΡΟΣ, Λόγος). Ενώνεται μ' Αυτόν στον Οποίο υποτάσσονται τα πάντα και τίποτε δεν μπορεί να τον βλάψει (Πρβλ. ΒΑΡΣΑΝΟΥΦΙΟΣ, Επιστολή). Από τώρα και στο εξής, με την αγάπη, ο άνθρωπος ζει, σε στενή σχέση με το Θεό, απομακρυσμένος απ' όλα τα γήϊνα, τα εξωτερικά ή τα εσωτερικά, - που μπορεί να υποδαυλίσουν το φόβο -, και απολαμβάνει τα πνευματικά αγαθά, τα οποία δεν είναι δυνα­τόν να του τα λεηλατήσει ή να του αφαρπάσει κάποιος.
Πρέπει να υπογραμμιστεί, ωστόσο, ότι αν ο άνθρωπος οφείλει να τείνει στη θεραπεία του πάθους του φόβου, δεν πρέπει πάντως ν' απορρίπτει κάθε φόβο από την ψυχή του, διότι «ουχ ο πας φόβος πάθος» (ΚΛΗΜΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΥΣ, Στρωματείς). Υπάρχει, όπως είδαμε, ο ενάρετος φόβος, τον οποίο ο Θεός έδωσε στον άνθρωπο, ως μέσο σωτηρίας, και τον οποίο οι Πατέρες ονομάζουν για το λόγο τούτο «σωτήριον φόβον»· χρησιμοποιούν ακόμη και άλλες παρόμοιες εκφράσεις. Ο συγκεκριμένος φόβος συνι­στά αυτό που η ασκητική παράδοση ονομάζει «φόβον Θε­ού». Ο φόβος-πάθος πρέπει να εξαφανίζεται και να παρα­χωρεί τη θέση του στον ενάρετο φόβο.
Oι δύο μορφές του φόβου του Θεού:
α) Η πρώτη μορφή πηγάζει από το φόβο της θείας κρίσης, τόσο της παρούσας όσο και της μέλλουσας Περιγρά­φεται συχνά από τους Πατέρες με τη χρήση της λέξης «κόλασις». Ο ίδιος ο άνθρωπος καταδικάζει τον εαυτό του, με την αμαρτία, στα βάσανα αυτά· η θεία κρίση απλώς αποκαλύπτει το εύρος της αμαρτίας.
Η πρώτη αυτή μορφή είναι ο «εισαγωγικός φόβος», που χαρακτηρίζει τους αρχάριους. Οι Πατέρες αναφέρουν ότι τρεις αιτίες είναι δυνατόν ν' αποστρέψουν τον άνθρωπο από το πονηρό και να τον ενώ­σουν με το Θεό: ο φόβος της τιμωρίας, η ελπίδα των μελλό­ντων αγαθών και η αγάπη προς το Θεό. Η τρίτη είναι ίδιον του Θεού και όσων έχουν φθάσει στην ομοίωσή Του· χαρακτηρίζει τους τελείους στους οποίους συγκαταλέγονται όχι πλέον οι δούλοι Του, αλλά οι φίλοι Του και οι υιοί Του (πρβλ. Γαλ. 4, 7). Γράφει ο Αγιος Ιωάννης ο Κασσιανός: Αν λοιπόν κά­ποιος θέλει να φτάσει στην τελειότητα, ξεκινώντας από την πρώτη βαθμίδα, αυτή του φόβου, όντας κυριολεκτικά δουλοπρεπής, θ' ανέλθει προοδεύοντας συνεχώς μέχρι τις υψη­λότερες οδούς της ελπίδας και κατόπιν από εκεί στην τρίτη βαθμίδα, αυτή της αγάπης. Ας προσπαθήσουμε λοιπόν με ζήλο ν' ανέβουμε από το φόβο στην ελπίδα και από την ελπίδα στην αγάπη του Θεού και των αρετών.
Βλέπουμε ότι όταν οι Πατέρες επιβεβαιώνουν ότι η πρώτη μορφή του φόβου χαρακτηρίζει τους αρχάριους, εννοούν όσους δεν έχουν φτάσει ακόμη στην τελειότητα και δεν είναι ακόμη υγιείς. Επομένως τούτο το φόβο, ακόμη και όσοι έχουν προχωρήσει πνευματικά είναι δυνατόν και οφείλουν να τον δοκιμάζουν (Ο Αγιος ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΙΝΑΪΤΉΣ το επιβεβαιώνει συχνά και με ζωντανή ορολογία. Βλ. Κλίμαξ). Χωρίς δισταγμό, ο Αγιος Δωρόθεος Γάζης λέγει προς τους μοναχούς του: «Ο εισαγωγικός φόβος της καταστάσεως ημών εστίν» (Διδασκαλία).
Πρέπει να σημειωθεί ότι μόνο με την τέλεια αγάπη, όπως υπογραμμίζουν σκόπιμα ο Απόστολος Αγιος Ιωάννης και οι Πατέρες, οδηγεί το φόβο αυτό στην υποχώρηση [Σ.τ.μ.: Και τελικά στην εξαφάνιση]. Όσο ο άνθρωπος δεν καθαρί­ζεται εντελώς από τα πάθη του, δεν αποκτά την απάθεια και δεν φθάνει στο πλήρωμα της αγάπης, ο φόβος διατηρεί το λόγο της ύπαρξής του και αποδεικνύεται χρήσιμος.
Όσο η αγάπη δεν έχει φτάσει στην τελείωσή της, ο φόβος έχει λόγο ύπαρξης: συμβάλλει κατά μεγάλο μέρος στην κά­θαρση του ανθρώπου και στην εν συνεχεία απόκτηση της απάθειας, η οποία προϋποθέτει την τελείωση τούτη. Τούτο συμβαίνει σε τέτοιο σημείο, ώστε να μπορούμε να πούμε ότι χωρίς προηγουμένως να έχει αποκτήσει το συγκεκριμένο φόβο (η απόκτησή του εξάλλου αφεαυτής συνεπάγεται την κά­θαρση σε κάποιο βαθμό), ο άνθρωπος δεν είναι σε θέση να φτάσει στην τέλεια αγάπη. Κατηγορηματική είναι η διαβε­βαίωση του Αγίου Ισαάκ, που εντοπίζει ιδιαίτερα στο φόβο το δείκτη και τον οδηγό της μετάνοιας, το κυριότερο όργανο της κάθαρσης της ψυχής.
β) Η δεύτερη μορφή του φόβου είναι σύμφυτη με την τέ­λεια αγάπη. Απορρέει από την αγάπη του Θεού, ενώ το πρώτο είδος του φόβου εκτοπίζεται από αυτή. Είναι ο φόβος της αποκοπής ή της απομάκρυνσης από το Θεό, ο φόβος της στέρησης της «δια την αγάπην παρρησίας». Όπως προσ­διορίζει ακριβέστατα ο Κλήμης Αλεξανδρέας «φοβείται τις ου τον Θεόν, αλλά το αποπεσείν του Θεού» (Στρωματείς). Ο Αγιος Ιωάννης Κασσιανός περιγράφει διεξοδικότατα το φόβο, αναφέροντας τα χωρία της Αγίας Γραφής που κάνουν σχετική μνεία αυτού: Θεμελιωμένος στην τελειότητα της αγάπης, θ' ανέλθει στην αμέσως υψηλότερη και ανώτερη βαθμίδα, το φόβο της αγάπης. Αυτός δεν γεννάται από τη φρίκη ή τον τρόμο της κόλασης ούτε από την επιθυμία της ανταμοι­βής, αλλά από το ίδιο το μεγαλείο της αγάπης. Πρόκειται για το φόβο που προκύπτει ως κράμα του σεβασμού και της τρυφερής αγάπης που εκδηλώνει ο γιος για τον πατέρα τον γεμάτο επιείκεια, ο αδελφός για τον αδελφό του, ο φίλος για το φίλο του, η σύζυγος για το σύζυγό της. Δεν υποχωρεί ούτε στα κτυπήματα ούτε στις κατηγορίες· φοβάται μόνο να μη πληγώσει την αγάπη, μη προκαλέσει ακόμη και το μικρότερο και πιο επιπόλαιο τραύμα. Σε κάθε πράξη, ακόμη και σε κάθε λόγο, τον βλέπουμε σταθερά έκπληκτο από στοργή και ευαισθησία, με τρόμο μήπως η θέρμη και ο ζήλος της αγάπης χλιαρύνουν, έστω και ελάχιστα.

O φόβος και η θεραπεία του...

Οι Πατέρες συμπεριλαμβάνουν στα πάθη το φόβο και τις συγγενείς προς αυτόν καταστάσεις, που συνιστούν μορφές ή διαβαθμίσεις του, όπως τη φοβία, το δέος, τον τρόμο και επι­πλέον το άγχος, την αγωνία, την αδημονία. Γενικά, ο φόβος προκαλείται από τον κίνδυνο στέρησης ή πόνου/δοκιμασίας, μέσω της ιδέας ή του αισθήματος ότι θα χάσουμε ή ενδεχομένως θα χάσουμε αυτό, που επιθυμούμε ή αυτό στο οποίο είμαστε προσκολλημένοι.
Ωστόσο, ο φόβος, -που ορίζεται κατ' αυτό τον τρόπο- είναι δυνατόν ν' αποτελεί αρετή παρά πάθος. Σημειώνει σχε­τικά ο Κλήμης ο Αλεξανδρέας: «Ει και πάθος ο φόβος, ως βούλονταί τινες, ότι φόβος εστί πάθος, ουχ ο πας φόβος πά­θος». Πρέπει λοιπόν να διακρίνουμε δύο είδη φόβου.
1) Το πρώτο είδος φόβου, που ο Θεός ενέβαλε στον άνθρωπο κατά τη δημιουργία του, -συνεπώς ανήκει στην ανθρώπινη φύση-, έχει διπλή μορφή.
α) Η πρώτη του μορφή είναι μια δύναμη, που συνδέει τον άνθρωπο με την ίδια την ύπαρξή του και τον κάνει να φοβάται για την απώλεια της ίδιας της ψυχής και του σώματός του. Μέσω αυτού του φόβου στις στοιχειωδέστερες εκδηλώσεις του, ο άνθρωπος προσαρμόζεται στη ζωή και το είναι, ενώ φοβάται οτιδήποτε θα ήταν δυνατόν να τα διαβρώσει και να τα καταστρέψει [Σ.τ.μ.: Τη ζωή και το είναι].  Mε την έκφραση «δύναμιν κατά συστολήν του όντος ανθεκτικήν», χαρακτηρίζει το φόβο, ο Αγιος Ιω­άννης Δαμασκηνός και συμπληρώνει ότι θα μπορούσαμε να πούμε, ότι αντιστοιχεί στο ένστικτο της αυτοσυντήρησης, την ορμή της ζωής, την έμφυτη ροπή ότι οφείλουμε να παρα­μείνουμε στο είναι και να διαιωνίσουμε την ύπαρξή μας. Ιδι­αίτερα εκδηλώνεται ως φόβος του θανάτου που συνιστά φυσική ροπή, καθώς ο Δημιουργός μάς έδωσε τη ζωή για να τη διατηρήσουμε και η φθορά και ο θάνατος αποτελούν φαινόμενα αντίθετα στη φύση.
β) Η δεύτερή του μορφή είναι ο «φόβος του Θεού», που στην αρχική βαθμίδα του είναι ο φόβος της θείας τιμωρίας και στην ανώτερη βαθμίδα του ο φόβος της απομάκρυνσης και του αποχωρισμού από το Θεό. Η δεύτερη μορφή φόβου συνδέεται φυσικά με την προηγούμενη: ο προσκολλημένος στη ζωή και το είναι του άνθρωπος, φοβούμενος την απώλειά τους, εάν γνωρίζει την πραγματική φύση τους, τρέμει πιθανόν τον χωρισμό από το Θεό, που είναι η αρχή και το τέλος τους, η πηγή και το νόημά τους. Ακόμη υψηλότερα από τη βιολογική ζωή, για τον άνθρωπο που συνειδητοποιεί το θεμέλιο της πραγματικότητας, βρίσκεται η εν Χριστώ ζωή, για την απώλεια της οποίας φοβάται. Να γιατί στον πνευματικό άνθρωπο, ο φόβος του Θεού και ο φόβος αυτών που είναι δυ­νατόν να τον χωρίσουν από τον Θεό, -της αμαρτίας και του Πονηροΰ, που οδηγούν στο θάνατο της ψυχής (πρβλ. Ματθ. 10, 28. Λουκ. 12, 5)-, εξαφανίζουν το φόβο του θανάτου. Ο θάνατος της ψυχής είναι ο μόνος, που οφείλει να φοβάται ο άνθρωπος, καθώς του στερεί οριστικά όλη τη ζωή, ενώ ο βιο­λογικός θάνατος μόνο πρόσκαιρα χωρίζει την ψυχή από το σώμα και αποσυνθέτει μόνο τη γήινη και φθαρτή μορφή της ύπαρξης.
2) Το δεύτερο είδος φόβου, το οποίο οι Πατέρες θεωρούν ως πάθος, αποτελεί συνέπεια του προπατορικού αμαρτήμα­τος. Εκδηλώνεται πάντα με τη μορφή αποστροφής, που νιώθει ο άνθρωπος έναντι αυτού που είναι δυνατόν να φθείρει και να καταστρέφει την ύπαρξή του· ο όρος ύπαρξη δεν αναφέρεται όμως στο κατά Θεόν είναι του ανθρώπου, αλλά στο πεπτωκός είναι του, στο οποίο προσκολλάται με τη φι­λαυτία. Εμφανίζεται πάντα πριν από κάθε φόβο θανάτου, αλλά πλέον για διαφορετικό λόγο σε σχέση με την πρώτη μορφή. Λαμβάνει πολυποίκιλες μορφές, και θα ήταν κουραστικό να τις απαριθμήσουμε στο σημείο αυτό. Θ' αναφέρουμε μαζί με τον Άγιο Μάξιμο, για να χαρακτηρίσουμε το συγκεκριμένο φόβο ότι συμμετέχει στα πάθη που οφείλονται στη στέρηση της ηδονής και έρχεται όπως εκείνα ως αποτέλεσμα αυτού που η φιλαυτία κατεργάζεται μέσω της οδύνης ψυχής και σώματος: ο άνθρωπος φοβάται μήπως χάσει ένα αισθητό αντικείμενο, η κατοχή του οποίου (πραγματική ή φανταστικά πρόωρη) του παρέχει συγκεκριμένη αισθητή απόλαυση. Φοβάται επίσης και την αιτία της πιθανής απώλειας του αντικειμένου. Η ιδέα ή η αίσθηση της πιθανής αυτής απώλειας γεννά στην ψυχή του κατάσταση δυσφορίας και ταραχής, των οποίων τις συνέπειες υφίσταται και στο σωματικό πεδίο εξίσου.
Σε όλες τις περιπτώσεις ο φόβος-πάθος αποκαλύπτει πρόσδεση και αγάπη στον κόσμο τούτο: στα αγαθά του, στην αισθητή ηδονή τους, καθώς επίσης και στο συγκεκριμένο τρόπο ζωής, καθώς αυτή η ζωή κατανοείται ως προϋπηρεσία για να φτάσει κάποιος στην απόλαυση. Από τότε είναι δυνα­τόν να επανασυνδέσουμε στη συγκεκριμένη μορφή φόβου, κάθε φόβο θανάτου, που δεν υπήρχε πριν για παράδειγμα, όπως στο πλαίσιο του φυσικού φόβου μπορούμε να συνά­ψουμε το φόβο απώλειας της ζωής, ο οποίος αναγνωρίζεται: α) ως αγαθό που προσφέρεται από το Θεό και προϋπηρεσία για να ενωθούμε μαζί Του, β) ως απώλεια των αισθητών ηδονών του κόσμου, τις οποίες η ζωή επιτρέπει ν' απολαύ­σουμε. Η βασική αυτή σχέση του πάθους του φόβου και της κοσμικής ζωής, -που κατανοείται και βιώνεται σαρκικά-, αξιολογείται συχνά στο πλαίσιο της διδασκαλίας των ατέ­ρων. Ο Αγιος Ισαάκ γράφει: «Ότε [άνθρωπος] εν τη γνώ­σει και τη πολιτεία του σώματος ίσταται, εκ του θανάτου πτο­είται». Ένα απόφθεγμα αναφέρει: «Ρωτήθηκε ένας Γέρο­ντας: "Γιατί φοβάμαι όταν περπατώ στην έρημο;" Και απάντησε: "Γιατί εξακολουθείς να ζεις"!». Και ένα ακόμη: «Αδελφός ρώτησε ένα Γέροντα: "Γιατί με καταλαμβάνει φό­βος όταν μου τυχαίνει να βγαίνω μόνος τη νύκτα;" Και ο Γέ­ροντας απαντά: "Γιατί η ζωή τού κόσμου εξακολουθεί να έχει αξία για σένα"».
Στο σημείο αυτό φαίνεται ότι ο κατά Θεόν φόβος και ο «κοσμικός» φόβος δε συνιστούν δύο διαφορετικές στάσεις εκ φύσεως, αλλά ουσιαστικά την ίδια διάθεση και στάση, προσανατολισμένη προς δύο διαφορετικούς σκοπούς. Τούτο προκύπτει από τις πατερικές διδασκαλίες, όπου οι δύο σκοποί παρουσιάζονται ως αποκλείοντες ο ένας τον άλλο: αν φο­βόμαστε κάποιο πράγμα του κόσμου αυτού, τούτο συμβαίνει γιατί δε φοβόμαστε το Θεό· αντίστροφα, όποιος φοβάται το Θεό, δεν έχει τίποτε να φοβηθεί: «ο δούλος Κυρίου γενόμενος τον οικείον Δεσπότην και μόνον φοβηθήσεται· ο δε τούτον ούπω φοβούμενος, την εαυτού σκιάν πολλάκις πεφόβηται», γράφει για παράδειγμα ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος. Για το λόγο αυτό εξάλλου οι Πατέρες αναφέρουν ότι ο φόβος-πάθος ευνοείται από την ακαρπία της ψυχής, εξαι­τίας της απώλειας της θείας παρουσίας σ' αυτήν: «Εφοβήθην ότι γυμνός ειμί», εξομολογείται ο Αδάμ, μετά το αμάρτη­μά του (Γεν. 3, 10).
Όπως όλα τα υπόλοιπα πάθη, ο φόβος παρουσιάζεται από τους Πατέρες ως νόσος. Κύριος λόγος, που μόλις πα­ρουσιάσαμε είναι η διαστροφή της ενάρετης φυσικής διάθεσης και στάσης σε παρά φύση πάθος. Δευτερεύοντα λόγο συνιστούν οι ταραχές που γεννά ο φόβος.
Κατά πρώτον, ο φόβος αποκαλύπτει παθολογική σχέση του ανθρώπου προς το Θεό. Ο άνθρωπος αποστρέφεται το Θεό, την πηγή της ζωής του, την αρχή και το τέλος τού είναι του, το νόημα της ύπαρξής του και τοποθετεί το κέντρο των μερίμνων του στην αισθητή πραγματικότητα που γίνεται γι' αυτόν το Απόλυτο: φοβούμενος την απώλεια κάποιου αγαθού του κόσμου και κάποιας αισθητής ηδονής, αντί να φοβάται την απώλεια του Θεού και συνεπώς του ίδιου του εαυτού του, απομακρύνεται τελικά από το Θεό. Όλη η διαδικασία του προπατορικού αμαρτήματος, εντοπίζεται και πάλι στη συγκεκριμένη στάση, όπως βλέπουμε μαζί με όλες τις συ­νέπειές της προφανώς.
Ο έμφοβος, όμως δεν έχει λησμονήσει το Θεό μόνο ως αρχή και τέλος τού είναι και του βίου, αλλά και ως νόημα και κέντρο της ύπαρξης: Τον έχει εξίσου απαρνηθεί και αγνοή­σει· έχει αρνηθεί την Πρόνοια και την προστασία, με την οποία περιβάλλει κάθε ύπαρξη. Ο φόβος αποκαλύπτει την παραίσθηση, την οποία έχει ο παραδομένος στον εαυτό του άνθρωπος: να μη μπορεί ή να μη πρέπει να βασίζεται στις δι­κές του δυνάμεις, να αποστερείται της βοήθειας του Θεού. «Ρώτησαν ένα Γέροντα: "Γιατί φοβάμαι διασχίζοντας την έρημο;" Και αυτός απάντησε: "Γιατί νομίζεις ότι είσαι μόνος και δε βλέπεις το Θεό δίπλα σου». Η διδασκαλία του ίδιου του Χριστού έρχεται ν' ακυρώσει και να διαλύσει την ψευδαίσθηση, υπενθυμίζοντας στον άνθρωπο ότι ο Θεός προνοεί αδιάκοπα γι' αυτόν (Ματθ. 10, 29-31. Λουκ. 12, 6-7). Ακόμη ο φόβος είναι τεκμήριο και σημείο απώλειας της πίστης στη Θεία Πρόνοια: «Τί δειλοί εστε ούτω; πώς ουκ έχετε πίστιν;» λέγει ο Χριστός στους κατατρομαγμένους από τη θύελλα μα­θητές του (Μάρκ. 4, 36-40). Επιπλέον, ο φόβος εκφράζει απώλεια πίστης και στα πνευματικά αγαθά. Διότι αν ο άνθρωπος είχε συνδεθεί μ' αυτά, μόνο αυτά θα φοβόταν μή­πως χάσει: «μίαν οδύνην ειδώς, την τούτων [θείων] αποτυχίαν», αναφέρει σχετικά ο Αγιος Μάξιμος. Τα θεία αγαθά είναι πραγματικά τα μόνα, τα οποία έχουν για τον άνθρωπο απόλυτη αξία και ζωτική σημασία. Ο άνθρωπος, που έχει εμπιστοσύνη στο Θεό, γενόμενος μέτοχος της Αναστάσεως του Χριστού και της θείας ζωής, οφείλει να μη φοβάται καμιά επίθεση κατά της ψυχής ή κατά του σώματός του, ούτε ακόμη την επίθεση του θανάτου που σκοτώνει προσωρινά το σώμα, αλλά δεν μπορεί να κάνει τίποτε περισσότερο (Ματθ. 10, 28. Λουκ. 12, 4). Όποιος ενώνεται με το Θεό, βρίσκει σ' Αυτόν την πληρότητα των αγαθών και δε φοβάται μήπως στερηθεί κάποιου αισθητού αγαθού.
Βεβαίως, ο φόβος δεν αφορά μόνο στην έλλειψη πίστης προς τα πνευματικά αγαθά, τα μόνα αληθινά. Ο ίδιος αποδίδει μάταιη πίστη στα αισθητά αγαθά, των οποίων η πραγμα­τικότητα είναι απατηλή και η παρουσία σύντομη όπως του άνθους και της χλόης. Αποτελούν θησαυρούς, που αφανί­ζουν η αποσύνθεση και ο σκόρος και κλέβουν οι κλέφτες (Ματθ. 6, 19. Λουκ. 12, 33). Ο άνθρωπος, αργά ή γρήγορα, χάνει τα αισθητά αγαθά, εξαιτίας του πρόσκαιρου και παρο­δικού χαρακτήρα τους ή λόγω του θανάτου του. Μαζί τους χάνεται και η συνδεδεμένη μ' αυτά ηδονή, η οποία άλλωστε όπως έχουμε δει, είναι πενιχρή σε σύγκριση με την απόλαυση των αγαθών της Βασιλείας του Θεού. Για το λόγο αυτό ο πεπτωκώς άνθρωπος σφάλλει ως προς την αληθινή ουσία των πραγμάτων και των αισθητών ηδονών στις οποίες προσκολ­λάται. Μάλιστα είναι δυνατόν ο ίδιος να κατέχεται από φό­βο: αν γνώριζε τη φύση των αγαθών, η ενδεχόμενη απώλειά τους θα του ήταν αδιάφορη.
Το γεγονός ότι συνολικά ο φόβος είναι ανωφελής συνιστά ένα ακόμη λόγο εξαιτίας του οποίου παρουσιάζεται ως ασύνετη και παράλογη στάση. Δεν μπορεί ο άνθρωπος να εμποδίσει με το φόβο οτιδήποτε του συμβαίνει ούτε ν’ αποφύγει τον κίνδυνο ή τη στέρηση που φοβάται, αν υποθέσουμε ότι πράγματι θα επισυμβούν: «Τις εξ υμών μερίμνων δύναται προσθείναι επί την ηλικία αυτού πήχυν ένα;» (Ματθ. 6, 27). Ο Άγιος Ιωάννης Δαμασκηνός στον αναποτελεσματικό φόβο και την ατελέσφορη μέριμνα, τους οποίους ο Χριστός κατηγορεί με τους λόγους Του, αντιπαραθέτει την ενεργή [Σ.τ.μ.: Ή αποτελεσματική] αμεριμνησία αυτού, που αποθέτει τον εαυτό του για τα πάντα στη θεία Πρόνοια.
Η παθολογία του φόβου εμφανίζεται και στο, περισσότερο ή λιγότερο σημαντικό, τμήμα της φαντασίας, το οποίο τον δέχεται γενικά. Με τη φαντασία του ο άνθρωπος παραμορ­φώνει την πραγματικότητα, της αποδίδει διαστάσεις που δεν έχει, μεγεθύνοντας για παράδειγμα τους κινδύνους ή θεωρώντας επικείμενη την απώλεια κάποιου αντικειμένου. Η φαντασία όμως προβάλλει και ανύπαρκτες πραγματικότητες: κατασκευάζει, προδικάζει ή και οδηγεί στην αποδοχή ως βέβαιον, -στο παρόν ή το εγγύς μέλλον- γεγονότων που δεν έχουν συμβεί και για τα οποία κανένας αντικειμενικός λόγος δεν εγγυάται την πραγματοποίησή τους.
Ενδεχομένως, η γέννηση και η ανάπτυξη του φόβου, να υπο­κινούνται ή εννοούνται από διάφορα πάθη. Στην πρώτη θέση, η υπερηφανία, η οποία είναι στενά συνδεδεμένη με το φό­βο. Ο Άγιος Συ­μεών ο Νέος Θεολόγος υπενθυμίζει ότι ο φόβος συνδέεται προφανέστατα και με το πάθος τής δειλίας.
Σύμφωνα με τη διδασκαλία του Αποστόλου Παύλου, ο φόβος είναι δυνατόν να γεννάται από την αμαρτία: «Θλίψις και στενοχώρια επί πάσαν ψυχήν ανθρώπου του κατεργαζομένου το κακόν» (Ρωμ. 2, 9). Οι συγκε­κριμένες θέσεις φαίνεται ότι δεν πρέπει να αναφέρονται μό­νο σ' όσους υποκρίνονται ότι ζουν σύμφωνα με τις εντολές ή ότι τουλάχιστον τις γνωρίζουν, ενώ τις έχουν παραβεί και κα­τά συνέπεια υφίστανται τον έλεγχο της συνείδησής τους. Πρέπει να εφαρμόζονται και σε όσους, ενώ ζουν έξω από την πίστη, αγνοώντας τους κανόνες και τις εντολές της, έχουν εντούτοις κάποια αόριστη και ασαφή αίσθηση της αμαρτωλότητάς τους. Φαίνεται ακόμη ότι η ισχύς της αμαρτητικής κατάστασης που υποκινεί το φόβο με τη μορφή του άγχους και της αγωνίας είναι τόσο μεγαλύτερη, όσο το υποκείμενο δεν έχει συνειδητοποιήσει σαφώς το ελάττωμα και το σφάλ­μα του.
Όπως και τα υπόλοιπα πάθη, ο φόβος έχει άμεσα μερίδιο στη δαιμονική ενέργεια, συνδεδεμένος με τους δαίμονες, οι οποίοι συμβάλλουν στην εμφάνισή του, και επωφελούνται πολύ από την παρουσία του, καθώς συνιστά ιδιαίτερα ευνοϊ­κό έδαφος για τη δράση τους. Βρίσκουν στο φόβο το σύμμα­χό τους, παρατηρεί ο Άγιος Διάδοχος υπενθυμίζοντας σύνδεση φόβου και αμαρτίας.

Πηγή: http://orthognosia.blogspot.gr/

Δευτέρα 28 Μαρτίου 2016

Γιατί υπάρχει τόσος πόνος στον κόσμο

Λέγει ο δίκαιος Ιώβ: «Αλλά άνθρωπος γεννάται κόπω» (Ιώβ 5,7). Ο Απόστολος Παύλος λέγει ότι όλα τα έργα γίνονται με κόπο και πόνο (Ρωμ.8,21). Ο πόνος στον κόσμο είναι καρπός της πτώσεως του ανθρώπου από τον παράδεισο (Πράξ. 3,16). Είναι καρπός της αμαρτίας (Ψαλμ.7,14-16).
Αλλ’ όμως, εάν δεχόμεθα κάθε πόνο με υπομονή και ευχαρίστηση, λαμβάνουμε μεγάλη πνευματική ωφέλεια πολύτιμη για την σωτηρία της ψυχής μας.
Γενικά βλέπουμε ότι, όσο πολλαπλασιάζεται η αμαρτία και η πλάνη στον κόσμο, τόσο αυξάνεται και ο πόνος, δηλαδή η πείνα, η σύγχυσις, οι πόλεμοι, οι παντός είδους ασθένειες και ο θάνατος. Η φροντίδα ημών των χριστιανών είναι να εγκαταλείψουμε την αμαρτία, να συμφιλιωθούμε με τον Θεό, να αποκτήσουμε τον φόβο του Θεού, την ταπείνωση, την υπομονή και τότε όλα τα βάσανα μας θα ολιγοστεύσουν και θα έλθει μεγάλη ωφέλεια στις ψυχές μας.
Ο πόνος είναι αρραβών των αιωνίων βασάνων, η το αντίλυτρο των αμαρτιών μας; Ποιος είναι ο σκοπός της υπάρξεως του πόνου;
Ο σκοπός του πόνου για τούς χριστιανούς είναι ένας και μοναδικός: Η συγχώρησις των αμαρτιών εδώ στην γη με κάθε είδους ασθένειες, στενοχώριες και θλίψεις, επίσης ο εξαγνισμός και η σωτηρία της ψυχής μας. Γι’ αυτούς που δεν θέλουν να διορθωθούν και μετανοήσουν, ο πόνος είναι ο αρραβών των αιωνίων βασάνων. Ενώ αυτοί που δέχονται τον πόνο με υπομονή και με ευχαριστία στον Θεό και ζουν με μετάνοια, τότε είναι γι’ αυτούς ο καλύτερος δρόμος για την διόρθωση και συγχώρηση των αμαρτιών των, διότι λυτρώνονται από τις αιώνιες θλίψεις της κολάσεως.
Βλέπουμε ότι εδώ στην γη αυτοί που υποφέρουν περισσότερο, είναι ειρηνικοί με τη συνείδηση των, ενάρετοι και ισχυροί απέναντι των πειρασμών, πλησιέστερα στον Θεό από τούς άλλους και σώζονται ευκολότερα, όπως ο δίκαιος Ιώβ, ο πτωχός Λάζαρος, οι Άγιοι Απόστολοι, οι Μάρτυρες, οι Όσιοι και τόσοι άλλοι. Ενώ αυτοί που ζουν άνετα, είναι υγιείς, έχουν περιουσία και κάθε απολαυστικό στην γη, είναι συνήθως αδύνατοι στην πίστη, άσπλαχνοι, τυραννικοί, γαστρίμαργοι, εγωϊσταί, φοβούνται τον θάνατο και πεθαίνουν με βαρείες αμαρτίες, προς αιώνια τιμωρία των.
Ο πόνος επετράπη άνωθεν για την σωτηρία και την συγχώρηση των αμαρτιών μας και για την πνευματική μας πρόοδο, εάν εμείς τον δεχόμεθα με ευχαρίστηση, ως από το χέρι του Θεού, όπως λέγει ο προφήτης Δαβίδ: «Η ράβδος σου και η βακτηρία σου, αύται με παρεκάλεσαν» (Ψαλμ.22,5). Οπότε λοιπόν, η ράβδος και η βακτηρία του πόνου τους ευσεβείς και πιστούς χριστιανούς τους στηρίζουν, τους εμπνέουν στα καλά έργα, τους καθαρίζουν από τις αμαρτίες και τους καταξιώνουν μεγαλυτέρων στεφάνων και απολαύων στον ουρανό. Ενώ για τους κακοπροαίρετους, η ράβδος του πόνου είναι τιμωρία επάνω στην τιμωρία και χαλινός στο στόμα, διότι δεν θέλουν να πλησιάσουν τον Κύριο (Ψαλ.31,10).

Γέροντος Κλεόπα Ηλιέ 

Άγιε Άγγελε, ο εφεστώς της αθλίας μου ψυχής και ταλαιπώρου μου ζωής, μη εγκαταλείπεις με τον αμαρτωλό…

Τόσο στην Αγία Γραφή και στην Ιερά Παράδοση γίνονται πολλές αναφορές σχετικά με την ύπαρξη και τη δράση των αγγέλων. Άγγελοι φυλάσσουν το Παράδεισο, άγγελοι διδάσκουν στον Αδάμ τον τρόπο καλλιέργειας της γης, ενώ άγγελοι εμφανίζονται στον Αβραάμ, το Λωτ, κατά την έξοδο των Ισραηλιτών από την Αίγυπτο και σε πολλούς από τους προφήτες. Μέσα στην Καινή  Διαθήκη ή καλύτερα μέσα από αρκετά χωρία της εντοπίζει κανείς οι άγγελοι να μνημονεύονται όπως είναι κατά τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και καθ' όλη τη πορεία του Ιησού από τη Γέννηση μέχρι και την Ανάληψή του.
Οι άγγελοι προϋπάρχουν των  ανθρώπων και πριν από τη δημιουργία του ορατού και υλικού κόσμου, όπου το μαρτυρεί στο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης «Ιώβ» παρουσιάζεται ο Θεός να μιλά και να ομολογεί ότι μόλις δημιούργησε τα άστρα, όλοι οι άγγελοι τον ύμνησαν με δοξολογίες. Για τον τρόπο δημιουργίας τους θα πάρουμε από  την διδασκαλία του αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου, ο οποίος λέγει ότι οι αγγελικές δυνάμεις δημιουργήθηκαν μόλις ο Θεός συνέλαβε την ιδέα της δημιουργίας τους. Δηλαδή η απόφαση του Θεού να δημιουργήσει τον αγγελικό κόσμο, σήμανε ταυτόχρονα και τη δημιουργία του. Ο σκοπός της δημιουργίας των αγγέλων φανερώνεται από τον άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο, ο οποίος λέγει ότι ο Θεός τους έδωσε ύπαρξη και ζωή γι' αυτούς τους ίδιους, με κίνητρο την αγάπη του και αγαθότητα και με σκοπό να συμμεριστούν ως λογικά όντα τη μακαριότητά του. Είναι μέτοχοι της  Θείας  μακαριότητας και τρέφονται με τη διαρκή θέα του προσώπου του Θεού. Ωστόσο αυτή η συμμετοχή στη θεία μακαριότητα ωθεί τις αγγελικές δυνάμεις σε μία συνεχή ανοδική πορεία, σε μία πορεία προς τη πνευματική τελειότητα.
Η φύση των αγγέλων είναι πνευματική. Επειδή όμως απολύτως άϋλος και ασώματος νοείται μόνο ο Θεός, γι' αυτό το αγγελικό σώμα νοείται ως αιθέριο, πυροειδές, ταχύτατο και πολύ λεπτότερο από τη γνωστή μας ύλη. Έχουν την δυνατότητα να τείνουν προς το αγαθό  και να μάχονται εφόσον το επιθυμούν εναντίον του κακού. Παρ' όλη τη καθαρότητα και απλότητα της αγγελικής φύσης, οι άγγελοι είναι δεκτικοί της κακίας. Έτσι μπορούν να επιλέξουν τη συνεχή προαγωγή στην άνωθεν Γνώση και τη κοινωνία της Αγάπης ή την άρνηση αυτής της Αγαθότητας. Αποτέλεσμα της ελευθερίας τους είναι και η πτώση του τάγματος του Εωσφόρου.
Αυτό το αγγελικό τάγμα δεν αρκέστηκε στη θαυμαστή λαμπρότητά του, αρνήθηκε την ιεραρχημένη πρόοδο της θείας γνώσης και θέλησε τη πλήρη και άμεση εξομοίωσή του με το Θεό. Γι' αυτό το λόγο ηθελημένα δόθηκε στη κακία, στερήθηκε την αληθινή ζωή, την οποία μόνο του (το τάγμα των δαιμόνων) αρνήθηκε. Κατ΄ αυτό τον τρόπο έγιναν πνεύματα νεκρά αφού απέβαλαν την αληθινή ζωή και δεν αισθάνονται κόρο από την ορμή τους προς τη κακία προσθέτοντας με άθλιο τρόπο διαρκώς κακία επάνω στην ήδη υπάρχουσα.
Οι άγγελοι όμως που δεν ακολούθησαν τον Εωσφόρο στην αποστασία του, απέκτησαν το χάρισμα της τέλειας ατρεψίας και ακινησίας προς το κακό. Αυτό συνέβη με την ενανθρώπηση, τη σταυρική θυσία και την ανάσταση του Χριστού, αφού έμαθαν ότι ο δρόμος που οδηγεί στην ομοίωση με το Θεό δεν είναι η έπαρση, αλλά η ταπείνωση. Η ακινησία των αγγέλων προς το κακό δεν σημαίνει ότι εξαφανίζεται το αυτεξούσιό τους, αλλά ότι εξαγιάζεται με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος.
Οι άγγελοι έχουν μεγαλύτερες και ανώτερες γνωστικές ικανότητες από τους ανθρώπους. Βέβαια δεν είναι ούτε παντογνώστες, ούτε παντοδύναμοι όπως ο Θεός. Δεν προγνωρίζουν τα μέλλοντα, παρά μόνο αν τους τα αποκαλύψει ο Θεός, ούτε γνωρίζουν τι ακριβώς κρύβεται στη καρδιά κάθε ανθρώπου. Δεν γνωρίζουν πότε θα γίνει η συντέλεια του κόσμου και η Δευτέρα παρουσία του Χριστού. Η μετακίνησή τους γίνεται ταχύτατα, αλλά δεν είναι πανταχού παρόντες. Κάθε φορά βρίσκονται σε συγκεκριμένο τόπο, δίχως να γνωρίζουν το τι συμβαίνει αλλού.
Δεν έχουν φύλο, γιατί η φύση τους είναι πνευματική, ενώ δεν χρειάζονται τροφή για να ζήσουν ή ανάπαυση για να ξεκουραστούν, αλλά ούτε πεθαίνουν και ούτε πολλαπλασιάζονται. Η αθανασία τους δεν πηγάζει από τη φύση τους, αλλά επειδή μετέχουν «κατά χάριν» στην αγιότητα του Θεού.
Ένα από τα πολλά έργα των αγγέλων  είναι η συνεχής δοξολογία του Θεού, η διακονία τους στα γεγονότα της θείας οικονομίας και η φροντίδα για τη σωτηρία των ανθρώπων γι΄ αυτό και κάθε χριστιανός έχει τον προσωπικό του φύλακα άγγελο. Όλοι μας, από την ώρα πού βαπτιστήκαμε, έχουμε δίπλα μας τον άγγελό μας, ο οποίος μας βοηθά σε κάθε βήμα της ζωής μας και μας προστατεύει, συμπάσχει μαζί μας και μας καθοδηγεί στην πνευματική μας ζωή. Όταν η ψυχή μας αναχωρήσει από το σώμα μας, ο φύλακας άγγελός μας είναι αυτός πού την συνοδεύει μέχρι τον θρόνο του Θεού. Όπως λέμε και στο απόδειπνο, στην τελευταία προσευχή καθώς τελειώνει η ημέρα, άγιε Άγγελε, ο εφεστώς της αθλίας μου ψυχής και ταλαιπώρου μου ζωής, μη εγκαταλείπεις με τον αμαρτωλό…”.
Τα τάγματα των αγγέλων είναι εννέα, τα οποία ταξινομούνται σε τρεις τρίχορες ιεραρχίες ή ταξιαρχίες, κατά τον ακόλουθο τρόπο: Σεραφείμ, Χερουβείμ, Θρόνοι - Κυριότητες, Δυνάμεις, Εξουσίες - Αρχές, Αρχάγγελοι, Άγγελοι.Ιδίωμα της πρώτης ιεραρχίας είναι η πύρινη σοφία και η γνώση των ουρανίων, ενώ έργο τους ο θεοπρεπής ύμνος του «γελ». Η δεύτερη ιεραρχία έχει ως ιδίωμα τη διευθέτηση των μεγάλων πραγμάτων και την διενέργεια των θαυμάτων, ενώ έργο τους είναι ο τρισάγιος ύμνος «Άγιος, Άγιος, Άγιος». Τέλος ιδίωμα της τρίτης ιεραρχίας είναι να εκτελούν θείες υπηρεσίες και έργο τους αποτελεί ο ύμνος «Αλληλούϊα».
Η ορθόδοξη εκκλησία τιμά ιδιαίτερα τους αγγέλους. Κυρίαρχη εορτή είναι, η σύναξη των αγγέλων υπό τον αρχάγγελο Μιχαήλ ως αντίσταση κατά της αποστασίας του Εωσφόρου, στις 8 Νοεμβρίου. Αυτό που δεν πρέπει να ξεχνάμε ποτέ είναι η ύπαρξη του Αγγέλου φύλακα της ψυχής μας και τον εξαιρετικό ρόλο που παίζει στη ζωή μας και στη σωτηρία μας. Στην καθημερινή προσευχή μας, ας μην παραλείπουμε να τον θυμόμαστε και να του απευθύνουμε δυο λόγια ευγνωμοσύνης.

Χρίστου Θεοδώρου θεολόγου

Κυριακή 27 Μαρτίου 2016

Προσευχή ο ένας για τον άλλον

Στην σημερινή περικοπή αναδείχτηκε το πόσο σημαντικό  είναι να νοιαζόμαστε ο ένας τον άλλο, να ενεργούμε ο ένας υπέρ του άλλου, να θυσιαζόμαστε ο ένας υπέρ του άλλου. Ο παραλυτικός μόνος του δεν τόλμησε να αρθρώσει λόγο και να ζητήσει κάτι. Ό,τι του χαρίζεται, του δίνεται κατόπιν αιτήματος άλλων, και μάλιστα των φίλων του, χάρις την πίστη των οποίων τελικά διευκολύνονται τα πάντα.
Είναι ο τρόπος που πορεύεται η Εκκλησία ανά τους αιώνες, διδάσκοντάς μας "μηδείς το εαυτού ζητείτω, αλλά το του ετέρου έκαστος" (Α' Κορ. 10, 24). Είναι ο τρόπος που έχει δομήσει τη λατρεία της επιμένοντας στην κοινή προσευχή να μας βάζει να προσευχόμαστε ο ένας για τον άλλο, για να αναδείξει το πόσο τελικά ο Θεός επευλογεί την προσευχή υπέρ του όποιου άλλου, του πλησίον μας, του αδελφού μας!

Από την ΦΩΝΗ ΚΥΡΙΟΥ

Β' Κυριακής των Νηστειών

Ύστερα από μέρες, μπήκε πάλι ο Ιησούς στην Kαπερναούμ και διαδόθηκε ότι βρίσκεται σε κάποιο σπίτι. Aμέσως συγκεντρώθηκαν πολλοί, ώστε δεν υπήρχε χώρος ούτε κι έξω από την πόρτα και τους κήρυττε το μήνυμά του. Έρχονται τότε  μερικοί προς αυτόν, φέρνοντας έναν παράλυτο, που τον βάσταζαν τέσσερα άτομα. Kι επειδή δεν μπορούσαν να τον φέρουν κοντά στον Ιησού εξαιτίας του πλήθους, έβγαλαν τη στέγη πάνω από κει που ήταν ο Ιησούς, έκαναν ένα άνοιγμα και κατέβασαν το κρεβάτι, πάνω στο οποίο ήταν ξαπλωμένος ο παράλυτος. Όταν είδε ο Iησούς την πίστη τους, είπε στον παράλυτο: Παιδί μου, σου συγχωρούνται οι αμαρτίες . Κάθονταν όμως εκεί μερικοί γραμματείς και συλλογίζονταν μέσα τους: «Μα πως μιλάει αυτός έτσι, προσβάλλοντας το Θεό; Ποιος μπορεί να συγχωρεί αμαρτίες; Μόνον ένας, ο Θεός». Αμέσως ο Iησούς κατάλαβε ότι αυτά σκέφτονται και τους λέει: «Γιατί κάνετε αυτές τις σκέψεις μέσα στο μυαλό σας; Tι είναι ευκολότερο να πω στον παράλυτο: «σου συγχωρούνται οι αμαρτίες σου» ή να του πω: «Σήκω, πάρε το κρεβάτι σου και περπάτα;» Για να μάθετε λοιπόν, ότι ο Υιός του Aνθρώπου έχει εξουσία να συγχωρεί πάνω στη γη αμαρτίες» ― λέει στον παράλυτο: «Σε εσένα το λέω, σήκω, πάρε το κρεβάτι σου και πήγαινε στο σπίτι σου». Εκείνος σηκώθηκε αμέσως, πήρε το κρεβάτι του και μπροστά σε όλους βγήκε έξω, έτσι που όλοι θαύμαζαν και δόξαζαν το Θεό λέγοντας: «Τέτοια πράγματα ποτέ ως τώρα δεν είδαμε»!

Σχολιασμός
Το ευαγγελικό ανάγνωσμα της Β΄ Κυριακής των Νηστειών μας περιγράφει τη θεραπεία του παραλυτικού της Καπερναούμ το οποίο είναι ένα από τα πρώτα θαυμαστά γεγονότα, τα οποία είχε επιτελέσει ο Χριστός, μετά την έναρξη της δημόσιας δράσεώς του, σύμφωνα με τον ευαγγελιστή Μάρκο. Η σκηνή μέσα στην οποία εκτυλίσσεται προκαλεί θαυμασμό, αφού στο σπίτι που ήταν ο Κύριος μαζεύτηκε μεγάλο πλήθος και ήταν αδύνατο να μπει κάποιος άλλος, γέμισε και το σπίτι αλλά και η αυλή. Τότε πήγαν τέσσερις άνθρωποι οι οποίοι μετέφεραν ένα παράλυτο ξαπλωμένο σε ένα κρεβάτι. Λόγω της κοσμοσυρροής δεν μπορούσαν να πλησιάσουν τον Ιησού και έτσι ανέβηκαν στη στέγη του σπιτιού και αφού τη χάλασαν, κατέβασαν τον παραλυτικό στα πόδια του Ιησού. Βλέποντας αυτή τους την πράξη ο Κύριος λέει στον παραλυτικό ότι συγχωρούνται οι αμαρτίες του. Όπως ήταν φυσικό άρχισαν να σκέφτονται κάποιοι Γραμματείς που ήταν εκεί, ότι ο Ιησούς βλασφημά με αυτή του την πράξη αφού δεν μπορεί κανένας να συγχωρήσει αμαρτίες, πλην του Θεού. Ο Ιησούς Χριστός γνωρίζοντας φυσικά τις σκέψεις τους ρώτησε τι θα ήταν πιο εύκολο να του πει, ότι του συγχωρούνται οι αμαρτίες ή να σηκωθεί να πάρει το κρεβάτι του και να περπατήσει; Για να μάθουν όμως ότι ο Υιός του Ανθρώπου έχει την εξουσία να συγχωρεί αμαρτίες εδώ στη γη, λεει στον παραλυτικό να σηκωθεί να πάρει το κρεβάτι του και να πάει στο σπίτι του, όπως και έγινε και οι υπόλοιποι έμειναν να δοξάζουν το Θεό και να λένε ότι δεν ξαναείδαν τέτοιο πράγμα.
Μέσα από το θαύμα της θεραπείας του παραλύτου αναδεικνύεται η πίστη τόσο του ίδιου, όσο και των ανθρώπων που τον μετέφεραν. Η πίστη τους ήταν αυτή η οποία έκανε τον Κύριο να συγχωρέσει τις αμαρτίες του παραλύτου και μετά να τον θεραπεύσει. Οι άνθρωποι οι οποίοι τον μετέφεραν ήταν πεπεισμένοι ότι μόνο ο Ιησούς θα μπορούσε να τον κάνει να περπατήσει ξανά. Οι ενέργειες που έκαναν για να καταφέρουν να μεταφέρουν τον παράλυτο κοντά στον Κύριο ήταν ριψοκίνδυνες αλλά αυτό δεν τους επηρέασε, κατάφεραν αυτό που ήθελαν που ήταν να πάρουν τον παράλυτο μπροστά στον Ιησού Χριστό για να το δει και να το θεραπεύσει.
Πριν όμως να δώσει την εντολή ο Κύριος στον παράλυτο να σηκωθεί, του λέει ότι συγχωρούνται όλες οι αμαρτίες του. Αυτό ήξερε ο Κύριος ότι θα προκαλούσε αντιδράσεις από την πλευρά των Γραμματέων, που ήταν μαζεμένοι εκεί όπως και έγινε. Οι άνθρωποι κατά την άποψή τους δεν είχαν ούτε το δικαίωμα ούτε την εξουσία να συγχωρούν αμαρτίες. Με την αντίδρασή τους αυτή αφήνουν να πλανάται στον αέρα η ερώτηση περί της ταυτότητας και εξουσίας του Χριστού, ώστε να προβαίνει σε  μια τέτοια ενέργεια.
Η αντίδραση του Ιησού ήταν αποστομωτική για την ταυτότητά και την εξουσία Του να συγχωρεί αμαρτίες. Το πρώτο στοιχείο είναι ότι, παρά το γεγονός ότι εκείνοι δεν είχαν εκφράσει μεγαλοφώνως την άποψή τους και την αντίδρασή τους, ο Χριστός γνώριζε τις σκέψεις τους. Αυτό αποδεικνύει ότι είναι ενδεδυμένος με θεϊκή εξουσία, γιατί και αυτό είναι έργο μόνο του Θεού. Επιπρόσθετα, εφ’ όσον εκείνοι νόμιζαν ότι η θεραπεία της χρόνιας παραλυσίας είναι πολύ πιο δύσκολη από την άφεση αμαρτιών, ο Χριστός πραγματοποιεί και αυτό, θεραπεύει θαυματουργικά τον παράλυτο από τη χρόνια ασθένειά του. Η ενέργειά του αυτή αποδεικνύει επίσης τη θεϊκή εξουσία του Χριστού, γιατί και αυτό είναι έργο του Θεού. Εφ΄ όσον, λοιπόν, ο Χριστός έχει την εξουσία να γνωρίζει τις σκέψεις των ανθρώπων και να θεραπεύει και τους ασθενείς με τρόπο θαυματουργικό, έχει άρα και την εξουσία να συγχωρεί αμαρτίες. Αυτή είναι άλλωστε και η αιτία της εκπλήξεως του πλήθους από τη θεϊκή εξουσία του Χριστού να διδάσκει και να θαυματουργεί.
Επίσης με την ενέργεια αυτή του Ιησού, πρώτα δηλαδή να συγχωρέσει τις αμαρτίες του παραλύτου και μετά να το θεραπεύσει από τη σωματική ασθένεια βλέπουμε την ενότητα που υπάρχει στη δημιουργία του φυσικού και του πνευματικού κόσμου. Όλα αντιμετωπίζονται στην ολότητά τους. Για την Εκκλησία ο άνθρωπος πρέπει να αντιμετωπίζεται ως ενότητα, ο όλος άνθρωπος σώζεται και πορεύεται προς το Θεό όχι μόνο ο πνευματικός μας κόσμος. Ο αγώνας πρέπει να είναι πνευματικός αλλά και σωματικός.
Το θαύμα λοιπόν της θεραπείας του παραλύτου βεβαιώνει ότι η εξουσία του Χριστού επεκτείνεται, πρώτον, στη διδασκαλία του λόγου του Θεού, δεύτερον, στην άφεση των αμαρτιών και τρίτον, στην επιτέλεση των θαυματουργικών ιάσεων. Ο Χριστός συνεχίζει να ζει μέσα στην Εκκλησία και με την ίδια εξουσία διδάσκει, θαυματουργεί και συγχωρεί τις αμαρτίες.

Ηλιάνας Κάουρα, θεολόγου

Παρασκευή 25 Μαρτίου 2016

Όλος ο αγώνας για ένα… "ρ"

Κάπου στο Άγιον Όρος, ένας ασκητής φορούσε ένα χιλιομπαλωμένο, σχεδόν κουρελιασμένο ζωστικό και στην διάρκεια της ολιγόλεπτης συζήτησης με την συντροφιά κάποιων νέων ανθρώπων πήρε ένα θραύσμα από κεραμίδι που βρισκόταν πεταμένο στο χώμα κι έγραψε πάνω σε μια πέτρα την λέξη "άγριος". Κατόπιν έσβησε το "ρ" κι απόμεινε το "άγιος".
«Όλος ο αγώνας μας», είπε, «όσων ερχόμαστε στο Άγιον Όρος είναι να διώξουμε αυτό το "ρ" μεταμορφώνοντας βαθμιαία τον άγριο κοσμικό εαυτό μας σε Άγιο»!

Τετάρτη 23 Μαρτίου 2016

Η αγάπη του Θεού είναι απρουπόθετη

Ο Θεός μας αγαπάει ως πατέρας γιατί είμαστε παιδιά Του. Είναι μια σχέση(Πατρός-Παιδιού) που κυριαρχεί και όχι ένας νόμος ή μια διάταξη. Η θεϊκή του αγάπη είναι δίχως προϋποθέσεις. Το ζήτημα δεν είναι λοιπόν εάν μας συγχωρεί ο Θεός, αλλά εάν εμείς αποδεχόμαστε αυτή την συγχώρεση. Εάν συγχωρούμε τον εαυτό μας και του επιτρέπουμε να βιώσει την αγάπη και την αποδοχή του Θεού. Σ
το ποσοστό που θα συγχωρήσουμε, δηλαδή που θα χωρέσουμε μέσα μας, τα σκοτεινά κομμάτια του εαυτού μας, τις ήττες και αδυναμίες, τα λάθη και αστοχίες, ως μια βαθιά κατανόηση των υπαρκτικών μας ορίων, τότε και μόνο μπορούμε να συγχωρέσουμε και εμείς τους άλλους. Ο άνθρωπος που δυσκολεύεται να συγχωρέσει τον συνάνθρωπο του, αρχικά δυσκολεύεται να αποδεχθεί τον αντιφατικό εαυτό του και να δεχθεί ότι τον σώζει η αγάπη και όχι τα κατορθώματα του.

Πηγή: http://plibyos.blogspot.gr/

Θέλεις να δεις τον Ιησού Χριστό;

Θέλεις να δεις τον Ιησού Χριστό; «Έλα και δες», λέει ο απόστολός Του. Ο Κύριος υποσχέθηκε στους μαθητές Του ότι θα είναι μαζί τους παντοτινά «ως τη συντέλεια του κόσμου».
Και, πραγματικά, είναι μαζί τους μέσα στο άγιο Ευαγγέλιο και στα Μυστήρια της Εκκλησίας.
Τον Χριστό δεν Τον βλέπουν όσοι δεν πιστεύουν στο Ευαγγέλιο. Αυτοί δεν Τον βλέπουν, γιατί είναι τυφλωμένοι από την απιστία.
Θέλεις ν’ ακούσεις τον Χριστό; Σου μιλάει με το Ευαγγέλιο. Μην περιφρονείς τη σωτήρια φωνή Του. Φύγε μακριά από την αμαρτωλή ζωή και άκου με προσοχή τη διδασκαλία Του, που είναι η αιώνια ζωή.
Θέλεις να σου φανερωθεί ο Χριστός; Ο Ίδιος σε διδάσκει πως θα το πετύχεις: «Όποιος κρατά τις εντολές μου και τις εκτελεί, αυτός με αγαπά κι αυτός που με αγαπά, θα αγαπηθεί από τον Πατέρα μου, κι εγώ θα τον αγαπήσω και θα του φανερώσω τον εαυτό μου».
Φυλάξου από τη φαντασία σου, που μπορεί να σου δημιουργήσει την εντύπωση ότι βλέπεις τον Ιησού Χριστό, ότι Τον αγγίζεις, ότι Τον αγκαλιάζεις. Δεν πρόκειται παρά για μια ολέθρια αυταπάτη, ένα μάταιο παιχνίδι υπερηφάνειας, επάρσεως, αλαζονείας ή, όπως ονομάζεται από τους ασκητικούς συγγραφείς, οιήσεως.
Αν τηρείς τις εντολές του Κυρίου, με τρόπο θαυμαστό θα δεις τον Κύριο μέσα σου, όπως Τον έβλεπε ο απόστολος Παύλος και όπως ζητούσε να Τον βλέπουν και οι άλλοι χριστιανοί, θεωρώντας πως όσοι δεν το είχαν κατορθώσει, δεν είχαν φτάσει στην κατάσταση που έπρεπε ως χριστιανοί.

Τρίτη 22 Μαρτίου 2016

Χάριτί έστε σεσωσμένοι

Ποιος μπορεί να κατανοήσει και να αναγνωρίσει ότι η χάρις μας σώζει- ότι δηλαδή σωζόμεθα με τη χάρη του Θεού και όχι με τα δικά μας έργα και αρετές; Ποιος μπορεί να το κατανοήσει και να το αναγνωρίσει; Μόνον όποιος κατανόησε και είδε την απύθμενη άβυσσο του θανάτου και της φθοράς, στην οποία ο άνθρωπος βουλιάζει, δια της αμαρτίας˙
και όποιος επίσης κατανόησε και είδε το ύψος της τιμής και δόξας στην οποία αίρεται ο άνθρωπος στην Ουράνια Βασιλεία, στη χώρα της αφθαρσίας, στον Οίκο του Ζώντος Θεού- μόνον ένας τέτοιος άνθρωπος μπορεί να κατανοήσει και να αναγνωρίσει ότι όντως είμαστε χάριτι σεσωσμένοι!
Ένα παιδί ταξίδευε τη νύχτα. Σκόνταψε κι έπεσε σε μια τρύπα και ύστερα σε μια άλλη ,και κατρακυλώντας από χάσμα σε χάσμα, κατακρημνίστηκε σε μια πολύ βαθιά άβυσσο, από την οποία δεν μπορούσε με κανέναν τρόπο να βγει με τις δικές του δυνάμεις.
Όταν το παιδί πια παραδόθηκε στην τύχη του και πίστεψε ότι το τέλος είχε έρθει, αίφνης κάποιος, ο οποίος στεκόταν επάνω από την άβυσσο, του έριξε ένα σκοινί και του φώναξε να το αρπάξει και να κρατηθεί γερά απ’ αυτό. Αυτός ήταν ο υιός του βασιλέως ο οποίος, μετά τη διάσωση του παιδιού, το πήρε στο σπίτι του και το έλουσε, το έντυσε
και το έφερε στο παλάτι, όπου το έβαλε να καθίσει δίπλα του. Μήπως το παιδί σώθηκε με τις δικές του δυνάμεις; Όχι, με κανέναν τρόπο! Το μόνο που έκανε το παιδί ήταν να αρπάξει την άκρη του σκοινιού και να κρατηθεί απ’ αυτό.
Τότε, με τι σώθηκε το παιδί; Με το έλεος του υιού του βασιλέως! Στη σχέση του Θεού με τους ανθρώπους, το έλεος αυτό ονομάζεται Χάρις. Χάριτί εστε σεσωσμένοι.
Ο απόστολος Παύλος επαναλαμβάνει αυτή τη φράση λίγο παρακάτω (βλ. ο.π. 2,8 ), ώστε οι πιστοί χριστιανοί να κατανοήσουν και να θυμούνται αυτά τα λόγια.
Ω αδελφοί μου, ας καταλάβουμε και ας θυμόμαστε ότι σωζόμεθα δια της χάριτος, από τον Κύριο Ιησού Χριστό. Ήμασταν εγκλωβισμένοι στα σαγόνια του θανάτου,αλλά μας δόθηκε χάρις και ζωή στις αυλές του Κυρίου και Θεού ημών.
Ω Κύριε Ιησού Χριστέ Σωτήρα μας, δια Σου σωζόμεθα!
Σοι πρέπει πάσα δόξα, τιμή και προσκύνησις εις τους αιώνας των αιώνων.

Αμήν.

Οι αδικημένοι είναι τα πιο αγαπημένα παιδιά του Θεού

Αν σκεφτόμασταν ότι ο πιο αδικημένος είναι ο Χριστός, θα δεχόμασταν με χαρά την αδικία. Ενώ ήταν Θεός, κατέβηκε στην γη από πολλή αγάπη και κλείσθηκε εννιά μήνες στην κοιλιά της Παναγίας. Ύστερα, τριάντα χρόνια έζησε αθόρυβα. Από δεκαπέντε μέχρι τριάντα χρόνων δούλευε μαραγκός στους Εβραίους. Και τι εργαλεία είχαν τότε; Ξύλινα πριόνια χρησιμοποιούσαν, με κάτι καβίλιες ξύλινες. Του έδιναν και κάτι σανίδια…και Τού έλεγαν: «Φτιάξε αυτό, φτιάξε εκείνο…». Και πώς να τα πλανίσει; Πλανίζονταν μ’ εκείνα τα γύφτικα σίδερα, που χρησιμοποιούσαν τότε για πλάνες; Ξέρεις τι ζόρικα είναι; Άντε ύστερα, τρία χρόνια ταλαιπωρία! Ξυπόλητος να πηγαίνει από εδώ – από εκεί, για να κηρύττει! Θεράπευε αρρώστους, με λάσπη άνοιγε τα μάτια των τυφλών, και αυτοί ζητούσαν πάλι σημεία. Έβγαζε τα δαιμόνια από τους δαιμονισμένους, αλλά δυστυχώς οι αχάριστοι άνθρωποι Του έλεγαν πώς είχε δαιμόνιο! Και ενώ τόσοι είχαν μιλήσει και προφητεύσει γι΄ Αυτόν, τόσα θαύματα έκανε, και τελικά ονειδισμούς, σταύρωμα.
Γι΄ αυτό οι αδικημένοι είναι τα πιο αγαπημένα παιδιά του Θεού. Γιατί ως αδικημένοι έχουν στην καρδιά τους τον αδικημένο Χριστό και αγάλλονται στην εξορία και στην φυλακή σαν να βρίσκονται στον Παράδεισο, διότι, όπου Χριστός εκεί Παράδεισος.

Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου

Δευτέρα 21 Μαρτίου 2016

Το κερί είναι η πίστη μας, το φυτίλι η ελπίδα μας, και η φλόγα η αγάπη που ενώνει την πίστη

Στον άγιο Σεραφείμ άρεσε να παρομοιάζει την ανθρώπινη ζωή με ένα κερί. Ένα πλήθος από κεριά έκαιγαν μέσα στο κελί του μπροστά στις εικόνες. Όσο περισσότεροι έρχονταν- και οι επισκέπτες όλο και αυξάνονταν χρόνο με τον χρόνο-τόσο περισσότερα κεριά του έφερναν.
Η ζωή μας έλεγε ο Στάρετς, μπορεί να συγκριθεί με μια λαμπάδα καμωμένη από κερί με φιτίλι, που καίει με μια φλόγα που εμείς ανάψαμε.
Το κερί είναι η πίστη μας, το φιτίλι η ελπίδα μας, και η φλόγα η αγάπη που ενώνει την πίστη μαζί με την αγάπη, όπως το κερί και το φιτίλι καίνε μαζί με αποτέλεσμα τη φωτιά.
Ένα κερί κακής ποιότητας βγάζει όταν το ανάβεις και όταν το σβήνεις μια άσχημη μυρωδιά. Όμοια είναι και η ζωή ενός αμαρτωλού.
Κοιτώντας ένα κερί-κυρίως μέσα στην εκκλησία- σκεπτόμαστε πάντα την αρχή, το ξετύλιγμα της ζωής μας και το τέλος της: όπως λειώνει ένα αναμμένο μπροστά στο πρόσωπο του Θεού, έτσι και κάθε στιγμή, λιγοστεύει η ζωή μας πλησιάζοντας προς το τέρμα της.
Αυτή η σκέψη θα μας βοηθήσει να μη διασπώμεθα στην εκκλησία, να προσευχόμαστε με περισσότερη θέρμη και να κάνουμε το παν για να μοιάσει η ζωή μας με μια λαμπάδα από αγνό κερί, που καίγεται και σβήνει χωρίς άσχημη μυρωδιά.

Άγιος Σεραφείμ του Σάρωφ

Πηγή: http://www.diakonima.gr/

Εξάλειψε τις αμαρτίες σου με ελεημοσύνες και τις αδικίες σου με φιλανθρωπία προς τους φτωχούς

Δώσε όλα τα χρήματα, λέει η Γραφή, όχι μόνον για να τραφούν άλλοι, αλλά για να απαλλαγείς και συ ο ίδιος από την τιμωρία.
Και πάλι ο Χριστός λέει· «πούλησε τα υπάρχοντά σου και μοίρασέ τα στους φτωχούς και έλα να με ακολουθήσεις». Βλέπεις ότι και εκεί το διέταξε αυτό για εκείνους που Τον ακολουθούσαν; Επειδή λοιπόν τα χρήματα είναι εμπόδιο, γι’ αυτό διέταξε να τα δίνουμε στους φτωχούς, διδάσκοντας έτσι την ψυχή να είναι σπλαχνική και συμπονετική, παιδαγωγώ­ντας την να περιφρονεί τα χρήματα, διδάσκοντάς την να αποφεύγει την πλεονεξία. Γιατί, όποιος μαθαίνει να δίνει σ’ όποιον δεν έχει, θα παιδαγωγηθεί με το πέρασμα του χρόνου και να μην παίρνει από εκείνους που έχουν. Αυτό μας εξομοιώνει με το Θεό.
Παρόλο που η παρθενία, η νηστεία και το να κοιμάται κανείς στο χώμα απαιτούν μεγαλύτερο κόπο από την ελεημοσύνη, όμως τίποτε δεν είναι τόσο ισχυρό και δυνατό στο να σβήνει τη φωτιά των αμαρτημάτων μας, όσο η ελεημοσύνη. Αυτή είναι ανώτερη από όλα, στήνει τους εραστές της κοντά στον ίδιο το Βασιλιά των ουρανών. Και πολύ σωστά.
Αυτά είναι που συγκρατούν τη ζωή μας, αυτά που καθαρίζουν την ψυχή μας, η δικαιοσύνη, η φι­λανθρωπία, η αλήθεια.
Εκείνα που θέλουμε να απολαύσουμε από το Θεό, αυτά πρέπει προηγουμένως να τα προσφέρουμε στους συνανθρώπους μας. Αν όμως τα στερούμε από τους συνανθρώ­πους μας, πώς θέλουμε να τα απολαύσουμε; Ο Κύριος είπε: «Μακά­ριοι είναι οι ελεήμονες, γιατί αυτοί θα ελεηθούν»… Γιατί «η κρίση του Θεού θα είναι άσπλαχνη σ’ εκείνον που δεν έδειξε ευσπλαχνία στους αδελφούς του»… Δεν μας ελεεί ο Θεός, επειδή δεν ελεούμε κι’ εμείς τους συνανθρώπους μας.
Ο στενός δρόμος δέχεται αυτούς που θλίβονται, που στενάζουν, που δεν βαστάζουν τίποτε υλικό, παρά μόνον αυτά τα φορτία, τα οποία δια μέσου του δρόμου αυτού είναι δυνατόν να μεταφερθούν, την ελεημοσύνη, τη φιλανθρωπία, την καλοσύνη, την επιείκεια. Αν βαστάζεις αυτά τα φορτία, εύκολα θα μπορέσεις να μπεις στη Βασιλεία των ουρανών.
Επειδή λοιπόν το μέλλον είναι άγνωστο, αποταμίευσε εκ των προτέρων την προσφορά της αγάπης σου στον ουρανό με όσα κάνεις στον πλησίον σου, ώστε, αν κάποτε ξεφύγεις από το ορθό, να βρεις πολλή συγγνώμη από το Θεό, φυλαγμένη σαν σε αποθήκη στον ουρανό.
Ας γίνουμε κάποτε ήμεροι και φιλάνθρωποι, για να μην επισύρουμε εναντίον μας την ανυπόφορη καταδίκη της κολάσεως.

Κυριακή 20 Μαρτίου 2016

Πάντα ξημερώνει...

Να δίνουμε στο εαυτό μας το δικαίωμα να στεναχωρηθεί. Η θλίψη δεν είναι κατάρα. Τα συναισθήματα, οι πόνοι, οι καημοί πρέπει να εκφράζονται, αλλιώς όπως έλεγε και άγιος Πορφύριος γίνονται αρρώστιες. Απλά να θυμόμαστε, ότι όσο μεγάλη κι αν είναι η νύχτα πάντα, μα πάντα ξημερώνει...

Κυριακή της Ορθοδοξίας

Η καθιέρωση της πρώτης Κυριακής της περιόδου της Μεγάλης Τεσσαρακοστής ως ημέρας της Ορθοδοξίας ανάγεται στα μέσα του θ΄ μ.Χ. αιώνα. Συγκεκριμένα, ήταν 11 Μαρτίου του 843 μ.Χ., όταν σύνοδος στην Κωνσταντινούπολη, που συγκλήθηκε με πρωτοβουλία της αυτοκράτειρας Θεοδώρας, έθετε τέρμα σε μια έριδα που συγκλόνισε για περισσότερο από έναν αιώνα την Εκκλησία· την έριδα που έμεινε γνωστή στην Ιστορία με το όνομα “Εικονομαχία”. Η επόμενη, μετά τη σύνοδο, Κυριακή ήταν η πρώτη της περιόδου των νηστειών, και ο λαός επανέφερε σε πομπή τις εικόνες στις εκκλησίες. Με αφορμή το γεγονός αυτό η Εκκλησία θυμάται όλους τους αγώνες και τις θυσίες που απαιτήθηκαν, για να διαμορφωθεί και να εδραιωθεί αυτό που σήμερα δηλώνεται με τον όρο “Ορθοδοξία”. Αγώνες μακροχρόνιοι, που ξεκινούν, όπως αναφέρει το αποστολικό ανάγνωσμα της ημέρας, από τα βάθη των αιώνων, με τους ήρωες της Παλαιάς Διαθήκης, και θυσίες που κόστισαν πόνο, δάκρυα, αλλά και ποταμούς αίματος, καθώς η αντιπαράθεση ήταν ολομέτωπη και απέναντι σε δυνάμεις πανίσχυρες. Η σύμπτωση όμως της γιορτής με την περίοδο της νηστείας προσδίδει σ’ αυτήν και ένα άλλο νόημα και χαρακτήρα, εκτός από τον πανηγυρικό. Δεν είναι μέρα μόνο για πανηγυρισμούς αλλά και για περισυλλογή και αυτοκριτική. Η Εκκλησία δεν πρέπει ποτέ να ξεχνά πως ό,τι με τόσους αγώνες και θυσίες κερδήθηκε μπορεί πολύ εύκολα να χαθεί και για τον λόγο αυτό απαιτεί ανάλογους αγώνες και θυσίες, προκειμένου να διατηρηθεί ζωντανό.

Σάββατο 19 Μαρτίου 2016

Τι είναι οι Χαιρετισμοί της Παναγίας

Ο Ακάθιστος Ύμνος ή αλλιώς Χαιρετισμοί, είναι ένα μεγάλο και σπουδαίο ποίημα, γραμμένο τον 6ο αιώνα μ.Χ., που μιλάει στην Παναγία και της λέει επαίνους, ευχαριστίες και προσευχές.
Οι Χαιρετισμοί εμπερικλείουν σε ποιητική μορφή, με πανέμορφα λόγια, όλες οι βασικές διδασκαλίες της Ορθοδοξίας για το Χριστό, την ενανθρώπισή του, το ρόλο της Παναγίας για τη σωτηρία του ανθρώπου, την αγνότητα και την αγιότητά Της κ.λ.π., αλλά και για τον αγώνα του ανθρώπου για ένωση με το Θεό και τη βοήθεια που ζητάει από το Χριστό και την Παναγία γι” αυτό τον αγώνα.
Ποιητής των Χαιρετισμών είναι μάλλον ο άγιος Ρωμανός ο Μελωδός, ένας από τους μεγαλύτερους ελληνόγλωσσους ποιητές όλων των εποχών. Το ποίημα είναι μελοποιημένο, έχει μουσική και ανήκει στο είδος κλασικής μουσικής του Βυζαντίου που λέγεται «κοντάκιο». Έχει 24 στροφές «οίκους», οι οποίοι αρχίζουν, με τη σειρά, από τα 24 γράμματα της αλφαβήτου.
Πολύ όμορφοι Χαιρετισμοί έχουν γραφτεί και για πολλούς άλλους αγίους, αλλά οι Χαιρετισμοί της Παναγίας είναι η βασική έμπνευση για όλους τους άλλους που έχουν γραφτεί μετά.
Τον 7ο αιώνα, όταν ο λαός της Κωνσταντινούπολης σώθηκε από την επίθεση των Αβάρων μετά από παρέμβαση της Παναγίας, όλοι έψαλλαν στην Αγία Σοφία τον Ακάθιστο Ύμνο όρθιοι, εξ’ ου και το όνομά του. Τότε, μάλλον, γράφτηκε το πασίγνωστο αρχικό τροπάριο «Τη Υπερμάχω Στρατηγώ».
Η Ορθόδοξη Εκκλησία ψάλλει τους Χαιρετισμούς κάθε Παρασκευή βράδυ, τις πρώτες 5 εβδομάδες της Μεγάλης Σαρακοστής.
Για την ακρίβεια, κόβουμε τους Χαιρετισμούς σε 4 κομμάτια, λέγονται «4 στάσεις» και λέμε από ένα κάθε Παρασκευή, ενώ την 5η Παρασκευή λέγεται ολόκληρο το έργο.
Τους Χαιρετισμούς τους απαγγέλλει με τη μουσική τους ο ιερέας. Πριν απ” αυτό, οι ψάλτες έχουν ψάλει ένα άλλο περίφημο μουσικό και ποιητικό έργο, που λέγεται «κανόνας των Χαιρετισμών» (οι κανόνες είναι ένα άλλο είδος βυζαντινής κλασικής μουσικής) και δημιουργός του είναι ένας ακόμη κορυφαίος ποιητής και μουσικός του Βυζαντίου, ο άγιος Ιωσήφ ο Υμνογράφος.
Πολλοί ορθόδοξοι χριστιανοί μέσα στους αιώνες (και σήμερα) συνηθίζουν να διαβάζουν τους Χαιρετισμούς κάθε βράδυ, πριν κοιμηθούν, αντί για άλλη προσευχή. Από τις πολλές φορές, συχνά τους μαθαίνουν απ” έξω. Η συνήθεια αυτή είναι πολύ ωραία και σωστή, αφού οι ορθόδοξοι προτιμούμε να προσευχόμαστε με τις προσευχές της Εκκλησίας, παρά με προσευχές που δημιουργούμε εκείνη τη στιγμή (αν και λέμε στο Θεό και τέτοιες, αυτοσχέδιες, προσευχές). Ένας λόγος είναι ότι έτσι ο νους μας ξεκουράζεται και μπορεί να γίνει η προσευχή κυρίως με την καρδιά, δηλ. να στραφούμε ψυχικά προς το Θεό, χωρίς να απασχολούμαστε με το να φτιάξουμε εκείνη την ώρα τα λόγια που θα του πούμε. Και φυσικά, όταν διαβάζουμε μια προσευχή από βιβλίο (π.χ. τους Χαιρετισμούς ή ένα παρακλητικό κανόνα), ξέρουμε τι ακριβώς θέλουμε να πούμε στην Παναγία, στο Θεό ή σε έναν άγιο – κι εκείνος επίσης το ξέρει (ακόμα κι αν εμείς δεν ξέρουμε τι θέλουμε να του πούμε, εκείνος ξέρει τι υπάρχει στην καρδιά μας και, καθώς στρεφόμαστε προς αυτόν πνευματικά μέσω της προσευχής που διαβάζουμε, είναι σα να του το λέμε).

Πέμπτη 17 Μαρτίου 2016

Τι είναι η Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία;

Η Εκκλησία μας καθόρισε όλες τις Τετάρτες και Παρασκευές της Μεγάλης Τεσσαρακοστής να τελείται μία άλλη Λειτουργία, η Λειτουργία των Προηγιασμένων Δώρων.
Κατά τη Λειτουργία αυτή δεν τελείται Θυσία, δε γίνεται δηλαδή μεταβολή του άρτου και του οίνου σε Σώμα και Αίμα Χριστού. Τα Τίμια Δώρα, ο Άρτος και ο Οίνος είναι έτοιμα, έχουν προαγιασθεί (γι' αυτό και λέγεται Λειτουργία των Προηγιασμένων Δώρων) κατά την προηγηθείσα θεία Λειτουργία της Κυριακής, είναι πλέον Σώμα και Αίμα Χριστού, και απλώς προσφέρονται προς μετάληψη στους πιστούς.
Ο Ιερέας καθ' εκάστη Κυριακή κόπτει από το πρόσφορο τον λεγόμενο «Αμνόν», δηλαδή το τετράγωνο εκείνο τεμάχιο της σφραγίδας που γράφει ΙΣ-ΧΣ ΝΙ-ΚΑ, και το τοποθετεί επάνω στο ιερό Δισκάριο. Μετ' ολίγο, κατά τη στιγμή του «Σε υμνούμεν...», το τεμάχιον αυτό του άρτου θα μεταβληθεί δια της ευλογίας του Ιερέως σε αυτό τούτο το Σώμα του Κυρίου, όπως και ο οίνος, που είναι στο ιερό Ποτήριο, θα μεταβληθεί και αυτός σε αυτό τούτο το Αίμα του Κυρίου.
Όταν όμως βρισκόμαστε στη πένθιμο περίοδο της Μ. Τεσσαρακοστής, ο Ιερέας, κατά τη Θ. Λειτουργία της Κυριακής, δεν θα κόψει ένα μόνο τεμάχιο εκ της σφραγίδας του προσφόρου, ωσάν αυτό που είπαμε ανωτέρω, αλλά περισσότερα (συνήθως τρία), ανάλογα προς τον αριθμό των Λειτουργιών των Προηγιασμένων που θα τελέσει κατά την εβδομάδα.
Τα τεμάχια αυτά (που δεν κόπτονται όλα από ένα πρόσφορο, αλλ' ένα από κάθε πρόσφορο), θα τα ευλογήσει κατά την ώρα που πρέπει και αυτά θα μεταβληθούν σε Σώμα Χριστού. Από αυτά το ένα θα χρησιμοποιηθεί για τη θεία Μετάληψη της ημέρας εκείνης (Κυριακής), τα άλλα (συνήθως δύο) θα εμβαπτισθούν στο ιερό Ποτήριο, όπου το άγιο Αίμα του Κυρίου, και θα φυλαχθούν σε ειδικό κιβωτίδιο, το ιερό Αρτοφόριο, για τις Λειτουργίες των Προηγιασμένων Δώρων που θα γίνουν εντός της εβδομάδας. Κατ' αυτές τις Λειτουργίες ο Ιερέας θα προσφέρει στους πιστούς προς μετάληψη τα Προηγιασμένα αυτά Δώρα.
Η Λειτουργία των Προηγιασμένων είναι συνυφασμένη με Εσπερινό, είναι δηλαδή βραδινή. Αυτό έχει θεσπιστεί, διότι οι παλιοί Χριστιανοί κατά τις ημέρες της Μ. Τεσσαρακοστής διετέλουν τελείως άσιτοι (νηστικοί) μέχρι των εσπερινών ωρών. Μπορούσαν λοιπόν να εκκλησιαστούν και να κοινωνήσουν κατά τις εσπερινές ώρες. Σήμερα η Λειτουργία των Προηγιασμένων τελείται και κατά την εσπέρα συνηθέστερα όμως τελείται κατά τις πρωινές ώρες προς διευκόλυνση των πιστών.
Η Λειτουργία αυτή δεν έχει τον πανηγυρικό και θριαμβευτικό τόνο των άλλων Λειτουργιών, αλλά δεσπόζει σε αυτή το πένθιμο και κατανυκτικό στοιχείο.Η Λειτουργία των Προηγιασμένων τελείται όλες τις Τετάρτες και Παρασκευές της Μ. Τεσσαρακοστής. Κατά τη Μεγάλη Εβδομάδα τελείται μόνο τις τρεις πρώτες μέρες αυτής (Μ. Δευτέρα, Μ. Τρίτη και Μ. Τετάρτη). Επίσης τελείται και κατά τις ημέρες εορτών ευρισκομένων εντός της περιόδου της Μ. Τεσσαρακοστής. Δεν τελείται κατά τα Σάββατα και τις Κυριακές της Μ. Τεσσαρακοστής. Ο Ιερέας, και αν κρατήσει τα ονόματα, δεν θα τα μνημονεύσει, στην Πρόθεση, αλλά θα τα αφήσει για τη Λειτουργία του Σαββάτου ή της Κυριακής. Επίσης, κατά τη Λειτουργία των Προηγιασμένων δε γίνονται μνημόσυνα.

Γέροντας Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος

Η Θεία Κοινωνία τη Μ. Σαρακοστή...

Το γνώρισμα της Μεγάλης Σαρακοστής δεν είναι μόνο η νηστεία αλλά και η προσευχή και η συχνότερη συμμετοχή στη Θεία Κοινωνία. Πώς αλλιώς θα γινόταν άλλωστε, αφού είναι το «στάδιο των αρετών»; Όταν κανείς αγωνίζεται για να πετύχει κάτι μεγάλο, χρειάζεται εφόδια, δυνάμεις. Κι όσο πιο σπουδαίος και σημαντικός είναι ο στόχος, τόσο και οι ενισχύσεις θα πρέπει να είναι σημαντικές.
Την περίοδο της Μ. Σαρακοστής καλούμαστε να πορευτούμε πιο δυναμικά από το θάνατο τής αμαρτίας στη ζωή του Θεού. Αυτή η αλλαγή, η μετάβαση, ονομάζεται, στη γλώσσα της Εκκλησίας, μετάνοια. Άλλο η μεταμέλεια κι άλλο η μετάνοια. Το πρώτο σημαίνει συνειδητοποίηση του λάθους, το δεύτερο αλλαγή νοοτροπίας. Το πρώτο αναγκαίο για το δεύτερο αλλά δεν σημαίνει ότι πάντα οδηγεί στη μετάνοια, που είναι μια συνεχής πορεία προς την ατέλευτη τελειότητα, που είναι το γνώρισμα κάθε χριστιανού για όλη τη ζωή του και κυρίως για την Εκκλησιαστική περίοδο που διανύουμε.
Επειδή στην πορεία της Μ. Σαρακοστής είναι απαραίτητη η συμπόρευση του Θεού μας, η συμμετοχή μας στη Θεία Κοινωνία γίνεται πηγή Ζωής. Γιατί η Θεία Κοινωνία δεν είναι βραβείο για την όποια πιθανή αρετή μας, δεν είναι επιβράβευση του αγώνα μας, αλλά είναι «εις άφεσιν αμαρτιών και ζωήν αιώνιον». Γι’ αυτό, όσο πιο συχνά συμμετέχει κανείς τόσο πιο πολλή αίσθηση έχει της αφέσεως των αμαρτιών του και της αιωνίου ζωής, εφόσον η «αιώνια ζωή» είναι, κατά το λόγο του Κυρίου, η εμπειρική γνώση του Θεού (Ιω. 17,3).
Την περίοδο της Μ. Σαρακοστής τελούνται τρεις λειτουργίες: Του αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου, του Μεγάλου Βασιλείου και των Προηγιασμένων Δώρων. Η πρώτη, που είναι η πιο γνωστή, τελείται κάθε Σάββατο και την Κυριακή των Βαΐων. Η δεύτερη, τις πέντε Κυριακές της Μ. Σαρακοστής, τη Μ. Πέμπτη και το Μ. Σάββατο. Των Προηγιασμένων Δώρων, τελείται συνήθως Τετάρτη και Παρασκευή αλλά μπορεί και να τελεστεί από Δευτέρα μέχρι Παρασκευή μόνο τη Μ. Σαρακοστή.
Ο λόγος που τελείται η λειτουργία των Προηγιασμένων, είναι γιατί η περίοδος αυτή έχει πένθιμο χαρακτήρα – γι’ αυτό και η νηστεία. Η κανονική Λειτουργία, όπως του Χρυσοστόμου και του Βασιλείου, έχει χαρούμενο χαρακτήρα, εφόσον επαναλαμβάνεται η ζωή του Χριστού. Ενώ στην Προηγιασμένη, είναι αγιασμένος ο άρτος και ο οίνος από την προηγούμενη κανονική Λειτουργία, γι’ αυτό και λέγεται των Προηγιασμένων Δώρων.
Έτσι τη Μ. Σαρακοστή, που ’ναι κατεξοχήν περίοδος μετάνοιας, ο Χριστός, με τη συχνή Θεία Κοινωνία, γίνεται συνοδοιπόρος, «βοηθός και σκεπαστής», οικείος και Κύριός μας, ανάλογα με τη δεκτικότητα και τη μετάνοια του καθενός.
Αλήθεια, μέσα στον κυκεώνα που ζούμε, με τις αντιπαλότητες, τα συμφέροντα, τα πάθη και τα μίση του κόσμου, δεν είναι σημαντικό να έχουμε το Χριστό μέσα μας; Δεν είναι ωραίο το Φως Του να γεμίσει την ύπαρξή μας και να γινόμαστε και ’μεις για τους γύρω μας ένα κερί που θα δείχνει την εικόνα Του; Το εύχομαι!

π. Ανδρέας Αγαθοκλέους

Τετάρτη 16 Μαρτίου 2016

Πρέπει να το πάρεις απόφαση, άνθρωπέ μου, ότι στη ζωή αυτή θα έχεις βάσανα...

Άλλωστε, πρέπει να το πάρεις απόφαση, άνθρωπέ μου, ότι στη ζωή αυτή θα έχεις βάσανα, δοκιμασίες, προβλήματα, πειρασμούς. Πρέπει να τ' αντιμετωπίζεις με γενναιότητα όλα αυτά, χρησιμοποιώντας ως όπλα την πίστη, την ελπίδα, την υπομονή. Ας εύχεσαι, βέβαια, να μην πέσεις ποτέ σε πειρασμό. Όταν, όμως, παραχωρεί κάποιον ο Θεός, μην ταράζεσαι.
Κάνε ότι μπορείς για να φανείς αληθινός στρατιώτης του Χριστού. Δεν βλέπεις που οι γενναίοι στρατιώτες, όταν η σάλπιγγα τους καλεί στην μάχη, αποβλέποντας στη νίκη, θυμούνται τους ένδοξους προγόνους τους, που έκαναν μεγάλα κατορθώματα, και ρίχνονται με θάρρος στον αγώνα; Όμοια κι εσύ, όταν έρχεται η ώρα της πνευματικής μάχης, να θυμάσαι τα κατορθώματα των αγίων μαρτύρων και ν' αγωνίζεσαι με γενναιότητα, με πίστη, με χαρά.Δεν μπορεί, λοιπόν, ποτέ να λυπάται ο χριστιανός; Μπορεί, αλλά για δύο μονάχα λόγους: Όταν είτε ο ίδιος είτε ο πλησίον του έρχεται σε αντίθεση με το Θεό και το άγιο θέλημά Του. Δεν πρέπει, επομένως, να στενοχωριούνται και να θλίβονται εκείνοι που κακολογούνται, μα εκείνοι που κακολογούν.
Γιατί δε θ' απολογηθούν οι πρώτοι ,για όσα λέγονται σε βάρος άλλων. Αυτοί πρέπει να τρέμουν και ν' ανησυχούν, γιατί αργά ή γρήγορα θα συρθούν στο φοβερό Δικαστήριο του Θεού, όπου θα λογοδοτήσουν για όσες κακολογίες ξεστόμισαν. Κι εκείνοι που κακολογούνται, πάντως, πρέπει ν' ανησυχούν, αν όσα λένε γι' αυτούς είναι αληθινά.

Αγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος

Για χάρη των λίγων

Εάν μέχρι σήμερα ο Θεός δεν μας καταστρέφει, δεν μας εξολοθρεύει, δεν μας αποδίδει κατά τις αμαρτίες μας, το κάνει αυτό γιατί είναι εύσπλαχνος, μακρόθυμος, πολυέλεος και περιμένει την μετάνοια και επιστροφή μας. Αυτό το κάνει γιατί βρίσκονται σπάνιοι στις ερημιές και τις πόλεις, που προσεύχονται για τη σωτηρία του κόσμου. Για χάρη αυτών των λίγων, σώζει ο Θεός και τους υπόλοιπους.

Γέροντας Φιλόθεος Ζερβάκος, Καθηγούμενος Ι.Μ. Λογγοβάρδας Πάρου († 1980)

Πηγή: http://www.pemptousia.gr/

Τρίτη 15 Μαρτίου 2016

Δίνω άρα υπάρχω

Οι ανθρώπινες σχέσεις έχουν χειροτερέψει με το πέρας του χρόνου για πολλούς και διάφορους λόγους, έχει γίνει ο άνθρωπος ένα ον που τον απασχολεί μόνο η προσωπική του ικανοποίηση χωρίς να τον ενδιαφέρει καθόλου ο σύντροφος, ο φίλος, ο συνάδελφος. Δυστυχώς ή ευτυχώς όταν αποφασίζουμε να ενταχθούμε σε μία κοινωνική ομάδα είτε σε μια ερωτική σχέση, βάση λογικής παύουμε να δρούμε αυτοβούλως, δεν είμαστε πλέον μόνοι δεν αποφασίζουμε μόνο για τον εαυτό μας. Αν κάποιος δεν μπορεί να το δεχτεί αυτό αποσύρεται και απομονώνεται ζώντας όπως επιθυμεί (πράγμα που πολλές φορές δεν είναι κι άσχημο αν αναλογιστεί κανείς σε τι κοινωνία ζούμε).
Η παραπάνω παράγραφος απλώς αποτυπώνει την κοινή λογική. Η πραγματικότητα όμως απέχει παρασάγγας. Ζούμε σε μια κοινωνία η οποία εκτός της οικονομικής κρίσης, περνάει και κρίση αξιών, ηθικής, ευγένειας, ενσυναίσθησης, παιδείας και πολλών άλλων πραγμάτων που θα μπορούσαν να καταστήσουν βιώσιμη τη συνύπαρξη μας. Ο άνθρωπος έχει πάψει να είναι ευχαριστημένος και ζητά συνεχώς κι άλλα, κι άλλα, κι άλλα.
Αν πάρουμε το ερωτικό κομμάτι οι σύντροφοι είναι πάντα προβληματισμένοι με κάτι, η χαρά έχει περιοριστεί, υπάρχει τεράστια ανάλωση σε πράγματα δευτερευούσης σημασίας, αφήνοντας τα σημαντικά να περνούν. Ζητάμε πράγματα από ανθρώπους που δεν μπορούν να μας τα δώσουν, όχι γιατί δεν μπορούν, αλλά γιατί πολύ απλά οι άλλοι είναι οι άλλοι, δεν είμαστε εμείς. Ο Γκαίτε είχε πει μια εξαιρετική και συνάμα απλή κουβέντα που αποτυπώνει ξεκάθαρα την λειτουργία μας. «Δεν υπάρχουν ούτε δυο άνθρωποι στον κόσμο που να βλέπουν τη ζωή με τον ίδιο ακριβώς τρόπο». Είναι μια έκφραση η όποια δείχνει ολοφάνερα (σε όποιον την ασπάζεται) ότι αν επιζητάμε την συνύπαρξη πρέπει να αποδεχθούμε τον άλλον όπως είναι.
Η κατανόηση του χαρακτήρα του διπλανού μας και η αποδοχή του, απαιτεί κάτι που πολύ δύσκολα το συναντάμε στις μέρες μας και λέγεται «Αγάπη», Δεν αγαπά ο κόσμος πια. Αντιθέτως, βάζει το εγώ του μπροστά, την κτητικότατα και ένα τεράστιο «θέλω». Ακόμα και ο έρωτας είναι ένα γιγάντιο εγωιστικό συναίσθημα που επιτάσσει στον εγκέφαλο μας την κατάκτηση του απέναντι με κάθε κόστος, πολλές φορές ο εγωισμός- έρωτας μπορεί να οδηγήσει έναν άνθρωπο στην τρέλα (ακόμα και στην αυτοκτονία) γιατί δεν μπορεί να δεχτεί μια ενδεχόμενη απόρριψη.
Κοινώς το συναίσθημα αυτό προκαλεί μια μεγάλη ψυχική ανάταση στις αρχές και μπορεί να αποδειχτεί καταστροφικό στο τέλος κι όλο αυτό γιατί; Γιατί δεν πήρα αυτό που ΘΕΛΩ από έναν άνθρωπο που δεν ενδιαφέρεται, που ΔΕΝ ΘΕΛΕΙ να μου το δώσει κι εκεί έχουμε ακόμα πιο αλλόκοτες συμπεριφορές, μπορούμε να φτάσουμε στο φόνο, μπορούμε να αφαιρέσουμε τη ζωή ενός ανθρώπου επειδή δεν μας θέλει, μιλάμε για τον ίδιο άνθρωπο που πριν λίγο θέλαμε σαν τρελοί. Μήπως τελικά ο έρωτα είναι παράνοια, ψυχασθένεια και γενικότερα μήπως κάνει μόνο κακό;
Η αγάπη όμως; Η αγάπη είναι κάτι άλλο, είναι κάτι μαγικό και δυστυχώς όπως προείπα σπάνιο. Το συναίσθημα αυτό μπορεί να νικήσει τα πάντα και ο τρόπος που το καταφέρνει είναι διότι δεν ζητά αντάλλαγμα. Όταν κάνεις κάτι ανιδιοτελώς γίνεσαι αυτομάτως ο πιο ευτυχισμένος άνθρωπος στον κόσμο. Είναι πολύ σημαντικό να ξέρεις να δίνεις ακόμα κι αν υπάρχουν άνθρωποί που θα δώσουν βάση σε αυτά που δεν δίνεις, γιατί από κεκτημένη ταχύτητα ζητούν πράγματα που τα έχουν ήδη μπροστά τους άλλα η απληστία τους τυφλώνει. Όταν δίνεις δεν κάνεις τον άλλον σπουδαίο , αλλά τον εαυτό σου. Η αγάπη αγγίζει το θείο.
Μπορεί σε κάποιους να ακούγεται δουλοπρεπές το παραπάνω και να αναρωτιέται ποιος είναι ο λόγος του να δώσω χωρίς να πάρω. Για όσους το υποστηρίζουν αυτό έχω να πω ότι προφανώς δεν έχουν αγαπηθεί οι ίδιοι ποτέ, οπότε είναι αδύνατον να κατανοήσουν το μέγεθος του συναισθήματος ή αγαπήθηκαν και δεν το κατάλαβαν, δείγμα της γενικής αδιαφορίας τους προς το συνάνθρωπο.
Η αλήθεια είναι πως για να καταφέρεις να αγαπήσεις θα πρέπει πρώτα από όλα να έχεις κατανοήσει τον εαυτό σου, τις λειτουργίες σου και τις αντοχές σου. Όλα αυτά, μαζί με τις εμπειρίες της ζωής οι οποίες ως επί το πλείστων είναι μαύρες σε κάνουν να δεις τη ζωή με άλλο μάτι. Γιατί εκτός από την οπτική της απαξίωσης του συνανθρώπου (το οποίο είναι το πιο εύκολο) υπάρχει και ο δρόμος της κατανόησης που οδηγεί στη σωτηρία της ψυχής.
«Αγαπώ θα πει εγώ αγαπώ… Το τι κάνει ο άλλος είναι δική του δουλειά». Μενέλαος Λουντέμης

Αλέξανδρου Παύλου

Σάββατο 12 Μαρτίου 2016

Η αντίστασις στους πειρασμούς...

Ο πειρασμός σ’ αυτόν τον κόσμο είναι αναπόφευκτος
ΑΔΥΝΑΤΟΝ είναι να περάσουμε αυτή τη ζωή, χωρίς λύπες και δοκιμασίες. Γι’ αυτό ακριβώς λέγει ο Ιώβ: «πειρατήριόν εστίν ο βίος του ανθρώπου επί της γης» (Ιώβ, δ’, 1).
Είναι λοιπόν απαραίτητο καθένας να προσέχει πολύ τους ύπουλους πειρασμούς που τον περιβάλλουν και να είναι πάντοτε άγρυπνος, πάντοτε στην προσευχή, ώστε ο Σατανάς που αγρυπνεί και «ως λέων ωρυόμενος περιπατεί ζητών τίνα καταπίη» (Α’ Πέτρ. ε’, 8), να μην κατωρθώσει να τον παραπλανήσει.
Κανείς άνθρωπος, όσο τέλειος και άγιος κι αν είναι, δεν είναι δυνατόν να μην πειρασθεί ούτε ν’ απαλλαγή εντελώς από τους πειρασμούς.
Παρ’ όλα αυτά υπάρχουν και πειρασμοί που συντελούν στην ταπείνωση, και στον καταρτισμό του ανθρώπου, όσο κι αν είναι ενοχλητικοί και επίπονοι.
Ποιος άγιος δεν δοκιμάσθηκε από πολλούς και ποικίλους πειρασμούς; Οι ίδιοι όμως ομολογούν πόση ωφέλεια απεκόμισαν στο τέλος. Ενώ όσοι δεν αντιστάθηκαν στις επιθέσεις του Πονηρού βρήκαν την θεία αποδοκιμασία και η πτώσις τους υπήρξε μεγάλη.
Κανένας τρόπος δεν είναι άτρωτος από τον πειρασμό. Και η πιο αγία κλήσις βάλλεται από τα πύρινα βέλη του.
Είναι αδύνατον εφ’ όσον ζούμε, ν’ απαλλαγούμε τελείως από τους πειρασμούς γιατί η πηγή και η εστία τους είναι μέσα μας, μέσα στην διεφθαρμένη φύση που κληρονομούμε.
Έπεσε ο άνθρωπος από την αρχική του ευτυχία γι’ αυτό θα υποφέρει πάντα. Θα φεύγει η μια δοκιμασία και θα έρχεται η άλλη.
Πώς νικάται ο πειρασμός
Υπάρχουν πολλοί που προσπαθούν απλώς ν’ αποφύγουν τον πειρασμό και πέφτουν σε άλλον χειρότερο.
Δεν νικάτε ο πειρασμός με την αποφυγή μόνο. Χρειάζεται αντιμετώπισις υπομονητική, αποφασιστική. Χρειάζεται ταπείνωσις. Αυτό ιδίως το τελευταίο όπλο μας εξασφαλίζει σίγουρα τη νίκη.
Δεν είναι αρκετή η αποφυγή της εξωτερικής αφορμής μόνο. Χρειάζεται κυρίως το ξερίζωμα της εσωτερικής αιτίας. Τότε θα έχομε πρόοδο. Ενώ αντιθέτως θα υποστούμε νέα ισχυρότερα επίθεση.
Νικητής θα είναι εκείνος που προσπαθεί σιγά, σταθερά, με υπομονή και με του Θεού την βοήθεια. Όχι αυτός που βασίζεται στο άσκοπο πείσμα του.
Όταν ο πειρασμός σε προσβάλλει να ζητάς τις συμβουλές των άλλων. Σ’ όσους πειράζονται να είσαι γλυκύς και παρηγορητικός. Όχι σκληρός και αμείλικτος. Να φέρνεις πάντοτε τον εαυτό σου στη θέση αυτών που κατακρίνεις.
Πώς αρχίζει την ενέργειά του ο πειρασμός
Ο πειρασμός αρχίζει με μια πνευματική αταξία και με την ελαττώσει της εμπιστοσύνης προς τον Θεό.
Ο ασταθής και άβουλος άνθρωπος, κλυδωνίζεται εύκολα από τα κύματα των πειρασμών. Μοιάζει με το πλοίο που έσπασε το πηδάλιό του και βρίσκεται έτσι στη διάθεση της μανιασμένης θάλασσας.
Ο δίκαιος άνθρωπος δοκιμάζεται από τον πειρασμό και καταρτίζεται, όπως ακριβώς η φωτιά δοκιμάζει το σίδηρο.
Πολλές φορές, μέσα στους πειρασμούς ανακαλύπτουμε τον πραγματικό εαυτό μας και την αληθινή δύναμή μας.
Ας είμεθα λοιπόν άγρυπνοι. Ιδιαιτέρως στην αρχή του πειρασμού. Είναι ευκολότερο να καταβάλουμε τον εχθρό όταν δεν τον αφήσουμε να μπει μέσα μας, αλλά να τον καταδιώξουμε μόλις τον αντιληφθούμε μπροστά στις πύλες της ψυχής μας.
Είναι πολύ σοφό αυτό που είπε κάποιος αρχαίος: «Πρόλαβε το κακό στην αρχή του. Όταν ξαπλώσει μέσα σου είναι πολύ αργά πλέον για το φάρμακο».
Η κατάκτησις της ψυχής από τον εχθρό γίνεται σιγά – σιγά. Στην αρχή γεννιέται μια σκέψις. Ανάβει κατόπιν η φαντασία. Έρχεται ύστερα η ηδονή. Κάποια κατόπιν έξαλλη κίνησις και η συγκατάθεσις εδόθη.
Αλίμονο σ’ αυτόν που θα δειχθεί χαλαρός. Καθημερινά θα εξασθενίζει και ο αντίπαλος θα ανορθώνεται.
Δεν πειράζονται το ίδιο όλοι οι άνθρωποι. Άλλοι πειράζονται όταν αρχίζουν την πνευματική τους ζωή, άλλοι όταν την τελειώνουν. Άλλοι συνεχώς, χωρίς διακοπή.
Υπάρχουν κι άλλοι που πολύ λίγο δοκιμάζονται. Η πανσοφία και δικαιοσύνη του Θεού γνωρίζει, γιατί επιτρέπεται αυτή η εύνοια.
Δεν προσβάλλει ο πειρασμός όλους τους
ανθρώπους με τον ίδιο τρόπο
Το συμπέρασμα
Όταν λοιπόν οι πειρασμοί μας προσβάλλουν, μακρυά από εμάς η απελπισία. Θερμή, πολύ θερμή ας γίνει η προσευχή μας και ο Θεός θα μας βοηθήσει. Ο Θεός – όπως λέγει ο Απ. Παύλος – «ουκ εάσει ημάς πειρασθήναι υπέρ ο δύνασθε, αλλά ποιήσει συν τω πειρασμώ και την έκβασιν του δύνασθαι ημάς υπενεγκείν» (Α’ Κορ. ι, 13).
Ο Θεός θα μας σώσει. Αυτός θα υψώσει τους ταπεινούς. «Ταπεινώθητι ουν υπό την κραταιάν χείρα του Θεού» (Α’ Πετρ. ε’ 6).
Με τους πειρασμούς και τις δοκιμασίες θα φανεί η πρόοδός μας στην πνευματική ζωή. Μέσα στον αγώνα θα φανούν οι αρετές μας.
Εύκολο είναι να κάνει κανείς τον ευσεβή και δίκαιο όταν όλα είναι ήρεμα. Η πραγματική μας όμως πνευματική πρόοδος μόνο στον καιρό των δυσκολιών θα φανεί.
Υπάρχουν μερικοί που ενώ νικούν μεγάλους πειρασμούς, υποχωρούν σε μικρούς και τιποτένιους. Το επιτρέπει ο Θεός για να ταπεινώνωνται και να μην υπερτιμούν τις δυνάμεις των.

Από το βιβλίο: Η Μίμησις του Χριστού

Παρασκευή 11 Μαρτίου 2016

Η νηστεία της Τεσσαρακοστής είναι υπακοή και όχι προσωπικό θέμα

Τώρα που θα αρχίσει η νηστεία και πάλι, είναι καλό να στραφούμε με ειλικρίνεια στην ψυχή μας και να απομακρύνουμε κάθε πρόφαση.
Σωστό και άγιο είναι πώς η νηστεία από τις τροφές αρμόζει να συνοδεύεται από νηστεία καθαρή από πάθη, συκοφαντίες, κατάκριση και περίσσεμα ελεημοσύνης και προσευχή και δάκρυα, αλλιώς δεν έχει καμία ουσία! Αυτό όμως μην μας γίνει πρόφαση στο να βάλουμε σε δεύτερη μοίρα την αποχή από την ευχαρίστηση του λάρυγγα και του στομαχιού.
Να ξέρετε πώς η νηστεία πού θεσπίζει η εκκλησία δεν είναι κάτι το τυπικό και επετειακό. Βασίζεται σε ένα κύριο πραγματάκι πού λέγεται υ π α κ ο ή. Και αν αποδεχτώ αυτό πού μου προτείνει η Εκκλησία με όλη μου την καρδιά και την διάνοια κάνω υπακοή, κόβω το δικό μου θέλημα. Δεν επιστρατεύω προφάσεις για να μην νηστέψω. Είμαι χριστιανός ορθόδοξος σημαίνει πίστη σε αυτό πού διδάσκει η εκκλησία, δηλαδή υπακοή. Και πίστη στα ελληνικά ερμηνεύεται εμπιστοσύνη. Αμα αρχίσω τις σοφιστείες και τις ανταρσίες και τις εξυπνάδες, ούτε η νηστεία . ούτε η κατάλυση με σώζει.
Η νηστεία της σαρακοστής είναι εκκλησιαστική νηστεία. Δεν είναι προσωπική επιλογή.
Η πρώτη Κυριακή της σαρακοστής, μας δείχνει τον Αδάμ , πού πίστεψε στην δική του επιλογή, στο δικό του θέλημα και δεν έδειξε εμπιστοσύνη στην εντολή του Θεού. Την ανυπακοή μας δείχνει.Γι αυτό ας το ξεκαθαρίσουμε νωρίς αυτό το θέμα.
Τέλος, υπάρχει και μια άλλη παράμετρος. Στον Θεό δεν θα παραδώσουμε μόνο ψυχή. Θα παραδώσουμε και σώμα. Όποιος πεί το αντίθετο φιλοσοφεί και δεν ορθοδοξεί. Τάισε την ψυχή σου με νηστεία, αλλά θρέψε και το σώμα σου με νηστεία.
Μην παραβλέπετε την σωματική νηστεία. Μόνη της δεν στέκεται και δεν έχει αξία, αλλά είναι ουσιαστική για τον άνθρωπο και στηρίζει την πνευματική νηστεία.
Κανένας χορτασμένος και καλοπερασμένος δεν πέρασε την πόρτα του παραδείσου.

Πηγή: http://iereasanatolikisekklisias.blogspot.gr/

Πέμπτη 10 Μαρτίου 2016

Σε τι μας ωφελεί η νηστεία

Στόχος της νηστείας είναι η πνευματική διαπαιδαγώγηση του ανθρώπου η εγκράτεια, η ολιγάρκεια και όχι ο έπαινος των άλλων, η απληστία και η αυτοπροβολή. Η γνήσια πνευματική ζωή περνά μέσα από την αφάνεια, την ησυχία και την αναφορά του ανθρώπου απέναντι στο Θεό με σκοπό την κατάκτηση του πνευματικού θησαυρού, των πνευματικών χαρισμάτων, τα οποία εισάγουν τον άνθρωπο στη Βασιλεία του Θεού.
Η επίγειος ζωή οποιεσδήποτε επιτυχίες και αν έχει είναι πρόσκαιρη και φθαρτή και αν ο άνθρωπος δεν στραφεί προς τον ουρανό είναι φυσικό να μείνει άγευστος της μακαριότητος του Θεού.

Άδεια αναδημοσίευσης:

Κάθε Αναδημοσίευση επιτρέπεται υπό τον όρο ότι θα γίνεται αναφορά προέλευσης του ληφθέντος περιεχομένου από τον παρόντα Ιστοτόπο με παραπομπή (link).